*Το 2ο Λύκειο Βόλου πρωτοπορεί όπως πάντα και υπογράφει πρωτόκολλο συνεργασίας με το αρχαιότερο Ελληνικό σχολείο στην Ευρώπη, την Εθνική Ελληνική Σχολή της Βιέννης.
* Ξεκινά κύκλο επαφών και με άλλα Ευρωπαικά Σχολεία του Οικουμενικού Ελληνισμού
* "Η επίσκεψή μας στην Βενετία και Βιέννη ήταν ένα μάθημα πολιτισμού και εθνικής υπερηφάνειας που εξύψωσε το ηθικό των μαθητών μας" εξηγεί ο διευθυντής του Σχολείου και αντιπρόεδρος της Πολυτρόπου Μούσας Δημ. Μποσνάκης
« Εντύπωση μου έκανε η περίοπτη θέση που κατέχουν οι Έλληνες στην κοινωνία της Βιέννης λόγω της συνδρομής με το έργο τους στο εμπόριο και στον πολιτισμό της πόλης» δήλωσε μια μαθήτρια του Σχολείου μετά την επιστροφή από το ταξίδι του 2ου Λυκείου Βόλου στη Βιέννη και την επίσκεψη στο ιστορικό Ελληνικό Σχολείο Βιέννης, στο αρχαιότερο σχολείο του απόδημου Ελληνισμού. « Με εξέπληξε το πόσο προσεγμένη είναι η πολιτιστική τους κληρονομιά και πόσο έχουν διατηρηθεί τα κτίρια στην αρχική τους μορφή. Επίσης και το γεγονός ότι πολλά δημόσια κτίρια έχουν επηρεαστεί από την αρχαιοελληνική αρχιτεκτονική και την ελληνική μυθολογία» δήλωσε άλλος μαθητής.
Στο εκπαιδευτικό ταξίδι που πραγματοποίησαν 70 μαθητές του Σχολείου με τους καθηγητές τους είχαν την ευκαιρία να επισκεφθούν πρώτα τη Βενετία, να περιηγηθούν στα μνημεία του πολιτισμού της μεγάλης εμπορικής Ενετικής Δημοκρατίας που συνδέθηκε στενά με τον ελληνισμό στην αυγή του ελληνικού πολιτισμού των νέων χρόνων. Ακόμη ενημερώθηκαν για την ιστορία της ελληνικής παροικίας της πόλης, για την εμπορική και εκδοτική δράση της στα χρόνια της αναγέννησης του ελληνισμού.
Φωτο: H Mαρκιανή Βιβλιοθήκη στην είσοδο της πόλεως της Γαληνοτάτης. Την Βιβλιοθήκη ίδρυσε ο Βυζαντινός Λόγιος Βησσαρίων όπου βρίσκονται και όλα τα χειρόγραφά του. Η Βιβλιοθήκη γνώρισε την μέγιστή της ακμή και δόξα επί των ημερών του Ανθρωπιστή Φιλολόγου και Εκδότη Ελληνα από την Κρήτη Αλδου Μανούτιου.
Φωτο: Ο μεγαλύτερος τυπογράφος όλων των εποχών ο Κρητικός Λόγιος Αλδος Μανούτιος.
Το κύριο μέρος του ταξιδιού κατείχε η επίσκεψη στην Ελληνική Εθνική Σχολή Βιέννης που ιδρύθηκε στα 1801 και στεγάζεται στο κτίριο του ιστορικού ναού της Αγίας Τριάδας στην Ελληνική Συνοικία. Περιστοιχίζεται από αρχοντικά των Ελλήνων και τόπους συνάθροισης και διακίνησης των ιδεών του Διαφωτισμού και της Αναγέννησης του Γένους. Οι μαθητές επισκέφθηκαν το Σχολείο σε ώρα μαθήματος, συναντήθηκαν και συζήτησαν με συνομηλίκους μαθητές και τους καθηγητές τους, αντάλλαξαν δώρα και διευθύνσεις και ακολούθησε εκδήλωση στο χώρο του ναού της Αγίας Τριάδας. Πρώτος μίλησε στους μαθητές ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ελληνικών Συλλόγων Αυστρίας, αρχιτέκτονας κ. Κώστας Φίζογλου με μια συγκινητική και μεστή από ουσιαστική πληροφόρηση ομιλία που καθήλωσε τους μαθητές που του έθεσαν ερωτήσεις. « Ήρθα στην Βιέννη για σπουδές και έμεινα εδώ 33 χρόνια» ήταν τα πρώτα λόγια του προέδρου. Στη συνέχεια έδωσε πολύ χρήσιμες πληροφορίες για τη ζωή των ελλήνων μεταναστών, για τις ευκαιρίες σπουδών στα Πανεπιστήμια της Αυστρίας, για τις ευκαιρίες καριέρας στο εξωτερικό ενός νέου επιστήμονα. Ακόμη τόνισε την προσφορά των Ελλήνων στην Αυστριακή κοινωνία και έδωσε απαντήσεις σε σχετικά ερωτήματα μαθητών.
Στη συνέχεια πήρε το λόγο ο Διευθυντής του Ελληνικού Σχολείου Βιέννης Πρωτοπρεσβύτερος της Ορθόδοξης Μητρόπολης Αυστρίας και Εξαρχίας Ουγγαρίας π. Ιωάννης Νικολίτσης και τους μίλησε για την ιστορία των Ελλήνων στη Βιέννη, για τους δασκάλους του Γένους, για την παρουσία των λογίων Δ. Φιλιππίδη, Γρ. Κωνσταντά και Κων. Κούμα ως δασκάλων της Σχολής, για τους Εθνικούς Ευεργέτες της Βιέννης τον Σίμωνα Σίνα και το Νικόλαο Δούμπα. Εξήγησε το ρόλο που παίζει ένα σχολείο της Διασποράς για το μέλλον του ελληνισμού στις πρωτεύουσες της Ευρώπης και για τα κίνητρα που κάνουν έναν έλληνα να διαπρέπει στο εξωτερικό.
Οι ομιλίες των δύο ομιλητών ήταν εμπνευσμένες από τη συγκίνησή τους που μιλούσαν σε μαθητικό κοινό της ιδιαίτερης πατρίδας και επηρέασαν τους μαθητές που παρακολουθούσαν με κατανυκτική προσήλωση. Στη συνέχεια οι μαθητές ξεναγήθηκαν στη γύρω συνοικία των Ελλήνων. Επισκέφθηκαν τον ιστορικό ναό του Αγίου Γεωργίου όπου λειτουργούσε ως αρχιμανδρίτης ο Άνθιμος Γαζής και υπήρξε μέλος της ενορίας ο Ρήγας Φεραίος. Περιηγήθηκαν τα αρχοντικά των Ελλήνων, το κτίριο όπου εκδιδόταν η «Εφημερίδα», η πρώτη ελληνική εφημερίδα, από τα τυπογραφεία των αδελφών Μαρκίδων-Πούλιου, αλλά και ο «Λόγιος Ερμής» που εξέδιδε ο Γαζής και το περιοδικό των ελληνικών γραμμάτων «Καλλιόπη». Είδαν το κτίριο στο οποίο ήταν φυλακισμένος ο Ρήγας Φεραίος και απέκτησαν μια σαφή εικόνα για το πώς συνδυάζεται το όραμα του ελληνισμού με μια κοινωνία εμπόρων και διανοουμένων και πώς μπορούν να εκκολαφθούν οι εθνικές ιδέες στη Διασπορά μακριά από την πατρίδα.
Οι μαθητές επισκέφθηκαν το Πανεπιστήμιο της Βιέννης, ένα χώρο γνώσης και επιμέλειας μακριά από την οχλοβοή και την αφισσορύπανση των δικών μας πανεπιστημίων. Ακόμη επισκέφθηκαν πολλά δημόσια και ιστορικά κτίρια της πόλης διακοσμημένα από γλυπτά συμπλέγματα της ελληνικής μυθολογίας και εμπνευσμένα από την αρχιτεκτονική των αρχαίων ελληνικών ναών, τα εντυπωσιακά ανάκτορα του Σαίνμπρουν και του Χόφμπουργκ , το Κοινοβούλιο, ομοίωμα των Προπυλαίων του Παρθενώνα, το εντυπωσιακό Παλαιό Δημαρχείο, το κτίριο της Όπερας, το Μπουργκ Τεάτερ. Εντύπωση όμως προκάλεσε και ο σύγχρονος τρόπος ζωής με το μεγάλο δίκτυο ποδηλατόδρομων και το σεβασμό προς τους ποδηλάτες, οι μεγάλοι δρόμοι, τα μεγάλα και πεντακάθαρα πάρκα, στολισμένα με έργα τέχνης, η καθαριότητα, η πολιτισμένη οδήγηση, η ηρεμία. Παντού επικρατούσε ο κανόνας, ο αυτοσεβασμός, το αίσθημα ασφάλειας και η αναζήτηση της ποιότητας.
Οι μαθητές αποχαιρέτησαν τη Βιέννη με την υπόσχεση να συνεχίσουν τη συνεργασία τους με τους μαθητές του Ελληνικού Σχολείου και τις καλύτερες αναμνήσεις από μια άλλη Ελλάδα, περήφανη και περίλαμπρη, που έγραψε και γράφει λαμπρές σελίδες στις πολιτιστικές πρωτεύουσες της Ευρώπης.
Ο Ελληνισμός στην Αυστρία
Tου Mag.Pharm. Κωνσταντίνου Poυσόπoυλου
Η πρώτη παρουσία Ελλήνων στη Βιέννη καταγράφεται τον 90 μ.Χ. αιώνα με την αποστολή Κυρίλλου και Μεθοδίου στις παραδουνάβιες περιοχές.Η εγκατάσταση ελληνικού στοιχείου εγκαινιάζεται τον 120 αιώνα (1148) με τον γάμο της πριγκίπισσας Θεοδώρας της Koμνηνής με τον Ερρίκο Jasomirgott του Οίκου των Babenberg.
Ακολουθούν τον επόμενο αιώνα δύο ακόμη γάμοι μεταξύ Βυζαντινών πριγκιπισσών και μελών του Οίκου της Αυστρίας.
Η άφιξη των Βυζαντινών στο Δουκάτο των Babenberg εσήμανε την απαρχή της διάδοσης, στην νέα πατρίδα, πολιτισμικών στοιχείων του Bυζαντίου (ήθη, έθιμα, διοικητικοί θεσμοί, στοιχεία γλώσσας και νομικής επιστήμης).
Η ονομασία Vindopolis, για την Βιέννη, απαντώμενη σε έγγραφα της εποχής, δηλώνει την επιρροή της ελληνικής γλώσσας.
Η οριστική εγκατάσταση του ελληνικού στοιχείου στη Βιέννη, παρατηρείται στα τέλη του 17ου και, ιδίως, αρχές του 180υ αιώνα, οπότε δημιουργούνται ευνοϊκές συνθήκες για τις μετακινήσεις και το εμπόριο μεταξύ αυστριακής και οθωμανικής αυτοκρατορίας, με την σύναψη της ειρήνης του Kαρλοβιτς (1699) και της Συνθήκης Πασσάροβιτς (1718).
Η καταστροφή της Μοσχόπολης (1760) από όπου άρχιζε η εμπορική oδός προς Mεσευρώπη και η σφαγή της Χίου αποτελούν, εξ άλλου, δύο σημαντικά αίτια της προς την Βιέννη φυγής πολλών οικογενειών κυρίως εμπόρων.
Την εποχή αυτή αρχίζει η οργάνωση των Ελλήνων της Βιέννης σε κοινοτική βάση, με την ίδρυση, το 1802, Ιερού Ναού (Άγιος Γεώργιος με την βοήθεια του πρίγκιπα Ευγένιου της Σαβoίας την μεσoλάβηση του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου και χρήματα του μεγαλέμπορου Καραγιάννη) και αργότερα, σχολείου.
Στη συνέχεια, ιδρύεται και δεύτερη ελληνική κοινότητα με την ανέγερση, δαπάναις εθνικού ευεργέτη Σίμωνος Σίνα του Ιερού Ναού της Αγίας Τριάδος (1836), σημερινού Μητροπολιτικού Ναού.
Ήδη επί της εποχής της αυτοκράτειρας Μαρίας Θηρεσίας (1740-1780) οι Έλληνες έχουν καταλάβει την πρωτοκαθεδρία στο διαμετακομιστικό εμπόριο με την Ανατολή. Η οικονομική τους δραστηριότητα καθιστά την Βιέννη σταυροδρόμι των εμπορικών ανταλλαγών στην περιοχή της Κεντρικής Ευρώπης.
Η οικονομική ευμάρεια των ελληνικών εμπορικών εταιριών της Βιέννης, δημιουργεί τις πρώτες μεγαλοαστικές οικογένειες του Ελληνισμού της Αυστρίας.
Τα ονόματα των οικογενειών Σίνα, Υψηλάντη, Καραγιαννη (von Κarajan), Δουμά, Οικονόμου, Χρηστοπάνου κλπ. έμειναν στην ιστορία της πόλης της Βιέννης ως ονόματα χορηγών, ευεργετών και υποστηρικτών της εν γένει πνευματικής και καλλιτεχνικής παραγωγής.
Οι επιδόσεις αυτές στο εμπόριο και η συνεπαγόμενη οικονομική ακμή και κοινωνική ανoδoς (που έφθασε μέχρι του σημείου απόκτησης υψηλών τίτλων ευγενείας) ενθάρρυναν τους Έλληνες να ασχοληθούν, πέραν του εισαγωγικο-εξαγωγικού εμπορίου και με τραπεζικές, χρηματιστηριακές και κτηματικές συναλλαγές, την ίδρυση βιομηχανιών, την χρηματοδότηση κρατικών έργων, με σημαντική επικράτηση, στην οικονομική ζωή της Αυστρο-Ουγγρικής αυτοκρατορίας.
Η οικονομική αυτή άνθηση καλλιέργησε τις προϋποθέσεις της πνευματικής ανόδου της ελληνικής κοινότητας σε μια πόλη, η οποία ήταν ήδη το σπουδαιότερο πνευματικό και πολιτιστικό κέντρο της Κεντρικής Ευρώπης την εποχή αυτή.
Οι ιδέες του Διαφωτισμού βρίσκουν στην Βιέννη πρόσφορο έδαφος και το μήνυμα της Γαλλικής Επανάστασης εμπνέει τους λόγιους ομογενείς και τους εμπόρους, προετοιμάζοντας έτσι το έδαφος για τη δράση στην Αυστριακή πρωτεύουσα, του Ρήγα Φεραίου και των συντρόφων του.
Εξάλλου, λόγιοι κληρικοί, όπως ο Άνθιμος Γαζής, ο Κωνσταντίνος Κούμας, ο Νεόφυτος Δούκας και άλλοι κατέστησαν την Βιέννη σπουδαίο πνευματικό κέντρο της προεπαναστατικής περιόδου.
Την ίδια εποχή σημειώνεται έντονη εκδοτική δραστηριότητα στα ελληνικά τυπογραφεία των αδελφών Μαρκίδων-Πούλιου από τη Σιάτιστα (και άλλων τυπογράφων στην συνέχεια) με την κυκλοφορία της "Εφημερίδος", των "Ειδήσεων δια τα Ανατολικά Μέρη", του "Ελληνικού Τηλέγραφου", του "Λόγιου Ερμή", της "Καλλιόπης" κ.α.
Οι απαρχές της ελληνικής δημοσιογραφίας έχουν τις ρίζες τους στην Βιέννη.
Η εκδοτική δραστηριότητα εντείνεται με την εμφάνιση ελληνικών βιβλίων για την φιλοσοφία, τις φυσικές επιστήμες, τα μαθηματικά, την παιδαγωγική, την γεωγραφία, την ιατρική και, πάντως, τη δημοσίευση της "Χάρτας" του Ρήγα Φεραίου.
Η αφύπνιση του γένους οφείλει πολλά στην πνευματική και εμπορική ανάπτυξη της ελληνικής παροικίας των "γραικών πραματευτάδων" όπως απεκαλούντο οι οποίοι, ήδη από την εποχή της Μεγάλης Αικατερίνης, είχαν αρχίσει να ζυμώνονται με το άγχος και την ελπίδα της εθνικής παλιγγενεσίας.
Η σημερινή ομογενειακή ομάδα σε όλη την Αυστρία αριθμεί περί τα 5000 μέλη, μεγαλύτερο μέρος των οποίων είναι εγκατεστημένοι στην Βιέννη.
Με την εξαίρεση ελαχίστων παλαιότερων οικογενειών η σημερινή μορφή της ομογένειας χρονολογείται από τις δεκαετίες του '50 και του '60 και κυρίως από τους φοιτητές που τότε ήλθαν εδώ και στην συνέχεια απεκατεστάθησαν οικονομικά και κοινωνικά ως γιατροί, μηχανικοί, επιχειρηματίες, έμποροι και καλλιτέχνες.
Η Βιέννη, τέλος, αποτελεί έδρα του Μητροπολίτου Αυστρίας και Εξάρχου Ουγγαρίας και Μεσευρώπης.
Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε στο βιβλίο του Χαράλαμπου Γ. Χοτζάκογλου
«Οι Ελληνορθόδοξοι Ναοί και ο Ελληνισμός της Βιέννης» Βιέννη- Αθήνα 1998
Πωλείται στον καθεδρικό ναό Αγίας Τριάδοςστην τιμή των 70 Σελινιών.
(c) 2002 - Greek School of Vienna, Austria - e-mail στον webmaster
* Ξεκινά κύκλο επαφών και με άλλα Ευρωπαικά Σχολεία του Οικουμενικού Ελληνισμού
* "Η επίσκεψή μας στην Βενετία και Βιέννη ήταν ένα μάθημα πολιτισμού και εθνικής υπερηφάνειας που εξύψωσε το ηθικό των μαθητών μας" εξηγεί ο διευθυντής του Σχολείου και αντιπρόεδρος της Πολυτρόπου Μούσας Δημ. Μποσνάκης
« Εντύπωση μου έκανε η περίοπτη θέση που κατέχουν οι Έλληνες στην κοινωνία της Βιέννης λόγω της συνδρομής με το έργο τους στο εμπόριο και στον πολιτισμό της πόλης» δήλωσε μια μαθήτρια του Σχολείου μετά την επιστροφή από το ταξίδι του 2ου Λυκείου Βόλου στη Βιέννη και την επίσκεψη στο ιστορικό Ελληνικό Σχολείο Βιέννης, στο αρχαιότερο σχολείο του απόδημου Ελληνισμού. « Με εξέπληξε το πόσο προσεγμένη είναι η πολιτιστική τους κληρονομιά και πόσο έχουν διατηρηθεί τα κτίρια στην αρχική τους μορφή. Επίσης και το γεγονός ότι πολλά δημόσια κτίρια έχουν επηρεαστεί από την αρχαιοελληνική αρχιτεκτονική και την ελληνική μυθολογία» δήλωσε άλλος μαθητής.
Στο εκπαιδευτικό ταξίδι που πραγματοποίησαν 70 μαθητές του Σχολείου με τους καθηγητές τους είχαν την ευκαιρία να επισκεφθούν πρώτα τη Βενετία, να περιηγηθούν στα μνημεία του πολιτισμού της μεγάλης εμπορικής Ενετικής Δημοκρατίας που συνδέθηκε στενά με τον ελληνισμό στην αυγή του ελληνικού πολιτισμού των νέων χρόνων. Ακόμη ενημερώθηκαν για την ιστορία της ελληνικής παροικίας της πόλης, για την εμπορική και εκδοτική δράση της στα χρόνια της αναγέννησης του ελληνισμού.
Φωτο: H Mαρκιανή Βιβλιοθήκη στην είσοδο της πόλεως της Γαληνοτάτης. Την Βιβλιοθήκη ίδρυσε ο Βυζαντινός Λόγιος Βησσαρίων όπου βρίσκονται και όλα τα χειρόγραφά του. Η Βιβλιοθήκη γνώρισε την μέγιστή της ακμή και δόξα επί των ημερών του Ανθρωπιστή Φιλολόγου και Εκδότη Ελληνα από την Κρήτη Αλδου Μανούτιου.
Φωτο: Ο μεγαλύτερος τυπογράφος όλων των εποχών ο Κρητικός Λόγιος Αλδος Μανούτιος.
Το κύριο μέρος του ταξιδιού κατείχε η επίσκεψη στην Ελληνική Εθνική Σχολή Βιέννης που ιδρύθηκε στα 1801 και στεγάζεται στο κτίριο του ιστορικού ναού της Αγίας Τριάδας στην Ελληνική Συνοικία. Περιστοιχίζεται από αρχοντικά των Ελλήνων και τόπους συνάθροισης και διακίνησης των ιδεών του Διαφωτισμού και της Αναγέννησης του Γένους. Οι μαθητές επισκέφθηκαν το Σχολείο σε ώρα μαθήματος, συναντήθηκαν και συζήτησαν με συνομηλίκους μαθητές και τους καθηγητές τους, αντάλλαξαν δώρα και διευθύνσεις και ακολούθησε εκδήλωση στο χώρο του ναού της Αγίας Τριάδας. Πρώτος μίλησε στους μαθητές ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ελληνικών Συλλόγων Αυστρίας, αρχιτέκτονας κ. Κώστας Φίζογλου με μια συγκινητική και μεστή από ουσιαστική πληροφόρηση ομιλία που καθήλωσε τους μαθητές που του έθεσαν ερωτήσεις. « Ήρθα στην Βιέννη για σπουδές και έμεινα εδώ 33 χρόνια» ήταν τα πρώτα λόγια του προέδρου. Στη συνέχεια έδωσε πολύ χρήσιμες πληροφορίες για τη ζωή των ελλήνων μεταναστών, για τις ευκαιρίες σπουδών στα Πανεπιστήμια της Αυστρίας, για τις ευκαιρίες καριέρας στο εξωτερικό ενός νέου επιστήμονα. Ακόμη τόνισε την προσφορά των Ελλήνων στην Αυστριακή κοινωνία και έδωσε απαντήσεις σε σχετικά ερωτήματα μαθητών.
Στη συνέχεια πήρε το λόγο ο Διευθυντής του Ελληνικού Σχολείου Βιέννης Πρωτοπρεσβύτερος της Ορθόδοξης Μητρόπολης Αυστρίας και Εξαρχίας Ουγγαρίας π. Ιωάννης Νικολίτσης και τους μίλησε για την ιστορία των Ελλήνων στη Βιέννη, για τους δασκάλους του Γένους, για την παρουσία των λογίων Δ. Φιλιππίδη, Γρ. Κωνσταντά και Κων. Κούμα ως δασκάλων της Σχολής, για τους Εθνικούς Ευεργέτες της Βιέννης τον Σίμωνα Σίνα και το Νικόλαο Δούμπα. Εξήγησε το ρόλο που παίζει ένα σχολείο της Διασποράς για το μέλλον του ελληνισμού στις πρωτεύουσες της Ευρώπης και για τα κίνητρα που κάνουν έναν έλληνα να διαπρέπει στο εξωτερικό.
Οι ομιλίες των δύο ομιλητών ήταν εμπνευσμένες από τη συγκίνησή τους που μιλούσαν σε μαθητικό κοινό της ιδιαίτερης πατρίδας και επηρέασαν τους μαθητές που παρακολουθούσαν με κατανυκτική προσήλωση. Στη συνέχεια οι μαθητές ξεναγήθηκαν στη γύρω συνοικία των Ελλήνων. Επισκέφθηκαν τον ιστορικό ναό του Αγίου Γεωργίου όπου λειτουργούσε ως αρχιμανδρίτης ο Άνθιμος Γαζής και υπήρξε μέλος της ενορίας ο Ρήγας Φεραίος. Περιηγήθηκαν τα αρχοντικά των Ελλήνων, το κτίριο όπου εκδιδόταν η «Εφημερίδα», η πρώτη ελληνική εφημερίδα, από τα τυπογραφεία των αδελφών Μαρκίδων-Πούλιου, αλλά και ο «Λόγιος Ερμής» που εξέδιδε ο Γαζής και το περιοδικό των ελληνικών γραμμάτων «Καλλιόπη». Είδαν το κτίριο στο οποίο ήταν φυλακισμένος ο Ρήγας Φεραίος και απέκτησαν μια σαφή εικόνα για το πώς συνδυάζεται το όραμα του ελληνισμού με μια κοινωνία εμπόρων και διανοουμένων και πώς μπορούν να εκκολαφθούν οι εθνικές ιδέες στη Διασπορά μακριά από την πατρίδα.
Οι μαθητές επισκέφθηκαν το Πανεπιστήμιο της Βιέννης, ένα χώρο γνώσης και επιμέλειας μακριά από την οχλοβοή και την αφισσορύπανση των δικών μας πανεπιστημίων. Ακόμη επισκέφθηκαν πολλά δημόσια και ιστορικά κτίρια της πόλης διακοσμημένα από γλυπτά συμπλέγματα της ελληνικής μυθολογίας και εμπνευσμένα από την αρχιτεκτονική των αρχαίων ελληνικών ναών, τα εντυπωσιακά ανάκτορα του Σαίνμπρουν και του Χόφμπουργκ , το Κοινοβούλιο, ομοίωμα των Προπυλαίων του Παρθενώνα, το εντυπωσιακό Παλαιό Δημαρχείο, το κτίριο της Όπερας, το Μπουργκ Τεάτερ. Εντύπωση όμως προκάλεσε και ο σύγχρονος τρόπος ζωής με το μεγάλο δίκτυο ποδηλατόδρομων και το σεβασμό προς τους ποδηλάτες, οι μεγάλοι δρόμοι, τα μεγάλα και πεντακάθαρα πάρκα, στολισμένα με έργα τέχνης, η καθαριότητα, η πολιτισμένη οδήγηση, η ηρεμία. Παντού επικρατούσε ο κανόνας, ο αυτοσεβασμός, το αίσθημα ασφάλειας και η αναζήτηση της ποιότητας.
Οι μαθητές αποχαιρέτησαν τη Βιέννη με την υπόσχεση να συνεχίσουν τη συνεργασία τους με τους μαθητές του Ελληνικού Σχολείου και τις καλύτερες αναμνήσεις από μια άλλη Ελλάδα, περήφανη και περίλαμπρη, που έγραψε και γράφει λαμπρές σελίδες στις πολιτιστικές πρωτεύουσες της Ευρώπης.
Ο Ελληνισμός στην Αυστρία
Tου Mag.Pharm. Κωνσταντίνου Poυσόπoυλου
Η πρώτη παρουσία Ελλήνων στη Βιέννη καταγράφεται τον 90 μ.Χ. αιώνα με την αποστολή Κυρίλλου και Μεθοδίου στις παραδουνάβιες περιοχές.Η εγκατάσταση ελληνικού στοιχείου εγκαινιάζεται τον 120 αιώνα (1148) με τον γάμο της πριγκίπισσας Θεοδώρας της Koμνηνής με τον Ερρίκο Jasomirgott του Οίκου των Babenberg.
Ακολουθούν τον επόμενο αιώνα δύο ακόμη γάμοι μεταξύ Βυζαντινών πριγκιπισσών και μελών του Οίκου της Αυστρίας.
Η άφιξη των Βυζαντινών στο Δουκάτο των Babenberg εσήμανε την απαρχή της διάδοσης, στην νέα πατρίδα, πολιτισμικών στοιχείων του Bυζαντίου (ήθη, έθιμα, διοικητικοί θεσμοί, στοιχεία γλώσσας και νομικής επιστήμης).
Η ονομασία Vindopolis, για την Βιέννη, απαντώμενη σε έγγραφα της εποχής, δηλώνει την επιρροή της ελληνικής γλώσσας.
Η οριστική εγκατάσταση του ελληνικού στοιχείου στη Βιέννη, παρατηρείται στα τέλη του 17ου και, ιδίως, αρχές του 180υ αιώνα, οπότε δημιουργούνται ευνοϊκές συνθήκες για τις μετακινήσεις και το εμπόριο μεταξύ αυστριακής και οθωμανικής αυτοκρατορίας, με την σύναψη της ειρήνης του Kαρλοβιτς (1699) και της Συνθήκης Πασσάροβιτς (1718).
Η καταστροφή της Μοσχόπολης (1760) από όπου άρχιζε η εμπορική oδός προς Mεσευρώπη και η σφαγή της Χίου αποτελούν, εξ άλλου, δύο σημαντικά αίτια της προς την Βιέννη φυγής πολλών οικογενειών κυρίως εμπόρων.
Την εποχή αυτή αρχίζει η οργάνωση των Ελλήνων της Βιέννης σε κοινοτική βάση, με την ίδρυση, το 1802, Ιερού Ναού (Άγιος Γεώργιος με την βοήθεια του πρίγκιπα Ευγένιου της Σαβoίας την μεσoλάβηση του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου και χρήματα του μεγαλέμπορου Καραγιάννη) και αργότερα, σχολείου.
Στη συνέχεια, ιδρύεται και δεύτερη ελληνική κοινότητα με την ανέγερση, δαπάναις εθνικού ευεργέτη Σίμωνος Σίνα του Ιερού Ναού της Αγίας Τριάδος (1836), σημερινού Μητροπολιτικού Ναού.
Ήδη επί της εποχής της αυτοκράτειρας Μαρίας Θηρεσίας (1740-1780) οι Έλληνες έχουν καταλάβει την πρωτοκαθεδρία στο διαμετακομιστικό εμπόριο με την Ανατολή. Η οικονομική τους δραστηριότητα καθιστά την Βιέννη σταυροδρόμι των εμπορικών ανταλλαγών στην περιοχή της Κεντρικής Ευρώπης.
Η οικονομική ευμάρεια των ελληνικών εμπορικών εταιριών της Βιέννης, δημιουργεί τις πρώτες μεγαλοαστικές οικογένειες του Ελληνισμού της Αυστρίας.
Τα ονόματα των οικογενειών Σίνα, Υψηλάντη, Καραγιαννη (von Κarajan), Δουμά, Οικονόμου, Χρηστοπάνου κλπ. έμειναν στην ιστορία της πόλης της Βιέννης ως ονόματα χορηγών, ευεργετών και υποστηρικτών της εν γένει πνευματικής και καλλιτεχνικής παραγωγής.
Οι επιδόσεις αυτές στο εμπόριο και η συνεπαγόμενη οικονομική ακμή και κοινωνική ανoδoς (που έφθασε μέχρι του σημείου απόκτησης υψηλών τίτλων ευγενείας) ενθάρρυναν τους Έλληνες να ασχοληθούν, πέραν του εισαγωγικο-εξαγωγικού εμπορίου και με τραπεζικές, χρηματιστηριακές και κτηματικές συναλλαγές, την ίδρυση βιομηχανιών, την χρηματοδότηση κρατικών έργων, με σημαντική επικράτηση, στην οικονομική ζωή της Αυστρο-Ουγγρικής αυτοκρατορίας.
Η οικονομική αυτή άνθηση καλλιέργησε τις προϋποθέσεις της πνευματικής ανόδου της ελληνικής κοινότητας σε μια πόλη, η οποία ήταν ήδη το σπουδαιότερο πνευματικό και πολιτιστικό κέντρο της Κεντρικής Ευρώπης την εποχή αυτή.
Οι ιδέες του Διαφωτισμού βρίσκουν στην Βιέννη πρόσφορο έδαφος και το μήνυμα της Γαλλικής Επανάστασης εμπνέει τους λόγιους ομογενείς και τους εμπόρους, προετοιμάζοντας έτσι το έδαφος για τη δράση στην Αυστριακή πρωτεύουσα, του Ρήγα Φεραίου και των συντρόφων του.
Εξάλλου, λόγιοι κληρικοί, όπως ο Άνθιμος Γαζής, ο Κωνσταντίνος Κούμας, ο Νεόφυτος Δούκας και άλλοι κατέστησαν την Βιέννη σπουδαίο πνευματικό κέντρο της προεπαναστατικής περιόδου.
Την ίδια εποχή σημειώνεται έντονη εκδοτική δραστηριότητα στα ελληνικά τυπογραφεία των αδελφών Μαρκίδων-Πούλιου από τη Σιάτιστα (και άλλων τυπογράφων στην συνέχεια) με την κυκλοφορία της "Εφημερίδος", των "Ειδήσεων δια τα Ανατολικά Μέρη", του "Ελληνικού Τηλέγραφου", του "Λόγιου Ερμή", της "Καλλιόπης" κ.α.
Οι απαρχές της ελληνικής δημοσιογραφίας έχουν τις ρίζες τους στην Βιέννη.
Η εκδοτική δραστηριότητα εντείνεται με την εμφάνιση ελληνικών βιβλίων για την φιλοσοφία, τις φυσικές επιστήμες, τα μαθηματικά, την παιδαγωγική, την γεωγραφία, την ιατρική και, πάντως, τη δημοσίευση της "Χάρτας" του Ρήγα Φεραίου.
Η αφύπνιση του γένους οφείλει πολλά στην πνευματική και εμπορική ανάπτυξη της ελληνικής παροικίας των "γραικών πραματευτάδων" όπως απεκαλούντο οι οποίοι, ήδη από την εποχή της Μεγάλης Αικατερίνης, είχαν αρχίσει να ζυμώνονται με το άγχος και την ελπίδα της εθνικής παλιγγενεσίας.
Η σημερινή ομογενειακή ομάδα σε όλη την Αυστρία αριθμεί περί τα 5000 μέλη, μεγαλύτερο μέρος των οποίων είναι εγκατεστημένοι στην Βιέννη.
Με την εξαίρεση ελαχίστων παλαιότερων οικογενειών η σημερινή μορφή της ομογένειας χρονολογείται από τις δεκαετίες του '50 και του '60 και κυρίως από τους φοιτητές που τότε ήλθαν εδώ και στην συνέχεια απεκατεστάθησαν οικονομικά και κοινωνικά ως γιατροί, μηχανικοί, επιχειρηματίες, έμποροι και καλλιτέχνες.
Η Βιέννη, τέλος, αποτελεί έδρα του Μητροπολίτου Αυστρίας και Εξάρχου Ουγγαρίας και Μεσευρώπης.
Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε στο βιβλίο του Χαράλαμπου Γ. Χοτζάκογλου
«Οι Ελληνορθόδοξοι Ναοί και ο Ελληνισμός της Βιέννης» Βιέννη- Αθήνα 1998
Πωλείται στον καθεδρικό ναό Αγίας Τριάδοςστην τιμή των 70 Σελινιών.
(c) 2002 - Greek School of Vienna, Austria - e-mail στον webmaster