PHILANTHROPY AND SPONSORING IN THE 21st CENTURY-WORLD CONGRESS FOR GLOBAL PEACE AND CULTURAL CONVERGENCE AND NOT FOR PROFIT GOVERNANCE

ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΘΝΙΚΩΝ ΕΥΕΡΓΕΤΩΝ

ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ 96-100, ΑΘΗΝΑ 10677
Τηλ. 6998-379 281, EMAIL: polytrope.muse@gmail.com

ΟΛΥΜΠΙΑΚΟ ΦΟΡΟΥΜ ΛΟΝΔΙΝΟ 2012-13
ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΕΡΓΕΣΙΑ, ΤΗΝ ΧΟΡΗΓΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΑ ΣΤΟΝ 21ο ΑΙΩΝΑ

Η ευεργεσία, η χορηγία και η φιλανθρωπία έχουν αποτελέσει βασικές διαχρονικές θεσμικές συμπεριφορές ανιδιοτελούς ανθρωπιστικής προσφοράς προς τους άλλους ανά τους αιώνες. Εκπηγάζουν από το βασικό ένστικτο αυτοσυντήρησης του ανθρωπίνου είδους και των ανθρωπίνων κοινωνιών ως εστιών αλληλεγγύης και υποστήριξης. Από την άποψη αυτή τόσο η χορηγία όσο και η ευεργεσία που προηγούνται ιστορικά της φιλανθρωπίας αντανακλούν οργανωμένες ψυχοκοινωνικές δομές με ιδιαίτερα ανεπτυγμένο δείκτη νοημοσύνης και ψυχικής συμπόρευσης.
Καμμία από τις παραπάνω έννοιες δεν έμεινε αναλλοίωτη μές τους αιώνες. Η κάθε κοινωνία και το κάθε έθνος αντιμετώπισε διαφορετικά τις έννοιες αυτές ανάλογα με τα ήθη και τις πεποιθήσεις του, τα θρησκευτικά και ηθικά πιστεύω του και τις κοινωνικο-οικονομικές και πολιτικές συνθήκες μέσα στις οποίες ζούσε. Λέγεται, αν και δεν είναι απόλυτα εξακριβωμένο, ότι το φαινόμενο της προσφοράς πρωτοεμφανίζεται κατά την Ελληνορωμαϊκή αρχαιότητα η οποία με τη σειρά της και το κληροδοτεί στην Χριστιανική Δύση. Μέχρι τώρα στη διεθνή βιβλιογραφία δεν υπάρχει καμμία ενιαία καταγεγραμμένη και τεκμηριωμένη ιστορία της προσφοράς. Σημαντική θα ήταν η ακριβής και ενδελεχής καταγραφή της προσφοράς σε κάθε κοινωνία. Θα βλέπαμε τότε ότι έχουν υπάρξει διαφορετικά είδη και διαφορετικοί τρόποι αντίληψης του φαινομένου αυτού. Δεν θα μπούμε σε λεπτομέρειες εδώ. Μία τέτοια επιστημονική επισκόπηση αφορά ερευνητικά το λόγιο τμήμα της Διεθνούς Εταιρίας Εθνικών Ευεργετών, αφορά τους φιλόπονους ερευνητές, ιστορικούς, φιλολόγους, ανθρωπολόγους, κοινωνιολόγους και άλλους ειδικούς που ασχολούνται με τέτοιου είδους σύνθετα θέματα.
Στη χώρα μας επικρατεί μία ασαφής αντίληψη γύρω από τα ζητήματα αυτά. Οι έννοιες αυτές αντιμετωπίζονται μάλλον αδόκιμα και προαιρετικά χωρίς να συνοδεύονται από κάποιο ολοκληρωμένο νομοθετικό και υποχρεωτικό πλαίσιο κρατικής και κοινωνικής προνοίας με αποτέλεσμα ο οποιοσδήποτε εκούσιος αλτρουισμός να επαφίεται στο προσωπικό φιλότιμο μεμονωμένων ευαίσθητων ατόμων χωρίς την δέουσα προσέλκυση μίας σταθερής και συνάλληλης υποχρέωσης εκ μέρους της της Πολιτείας. Είναι αλήθεια ότι η Πολιτεία μόλις το 1999 προχώρησε στην ψήφιση των νόμων 2646/20.10.1998 «Περί Κοινωνικής Φροντίδας» και 2731/05.07.1999 «Περί ΜΚΟ». Παρόλα αυτά η θεσμική κοινωνία των πολιτών, η δημοκρατία της αλληλεγγύης και της κοινωνίας εξακολουθεί να παραμένει ένα ζητούμενο. Εξ αιτίας μάλιστα της αδυναμίας ενός συντεταγμένου πλαισίου ο θεσμός της χορηγίας τα τελευταία χρόνια κινδυνεύει να εκπέσει στο επίπεδο της εξαγορασμένης διαφήμισης, το γνωστό εταιρικό sponsoring. Ολα αυτά απηχούν κρούσματα μίας ατελούς, μη απελευθερωμένης, μη κοινωνικής και εξαρτημένης συμπεριφοράς που δεν συνάδει σε μία ελεύθερη και δημοκρατική Δυτική κοινωνία. Tα προβλήματα αυτά γίνονται ακόμη οξύτερα σε χώρες που αντιμετωπίζουν τεράστια οικονομικά χρέη και ελλείματα και αποδεικνύονται συνεπώς ευάλωτες σε κάθε είδους αυθαιρεσία. Η επίκαιρη ανάγκη επομένως για ένα διεθνές κίνημα Ευεργεσίας μπορεί να καταδείξει τις ανισορροπίες αυτές και να προσφέρει συντεταγμένες και τεκμηριωμένες προτάσεις και εύλογες και επιθυμητές λύσεις.
Το Ολυμπιακό Φόρουμ Πεκίνο 2008 για την ευεργεσία, την χορηγία και την φιλανθρωπία στον 21ο αιώνα έρχεται να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για ένα τέτοιο διάλογο και να δώσει την ευκαιρία σε χιλιάδες ανθρώπους και ιδρύματα ανά τον κόσμο να συζητήσουν από κοινού, να συμπράξουν και να συνεργαστούν σε βάθος για την έγκαιρη και σωστή αντιμετώπιση των επειγόντων προβλημάτων της εποχής μας. Με την ευκαιρία της διοργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων που είναι η κορυφαία παγκόσμια αθλητική και πολιτισμική γιορτή, όπου όλα τα έθνη και οι λαοί συγκεντρώνονται από κοινού για να αγωνιστούν με πνεύμα ειρήνης, άμιλλας και πολιτισμού, το Συνέδριο αυτό αποκτά μία εξόχως ιδιαίτερη και βαρύνουσα σημασία. Η σύνδεση με τους Ολυμπιακούς Αγώνες δεν είναι μόνον συμβολική αλλά και ουσιώδης. Αφ’ ενός μεταφέρει το πνεύμα και τη συλλογιστική της κοινωνικής και ανθρωπιστικής αλληλεγγύης και δικαιοσύνης, της ευεργεσίας και της χορηγίας στην κορυφαία παγκόσμια διοργάνωση των Ολυμπιακών
2

Αγώνων και αφ’ ετέρου παραλαμβάνει δύναμη, υποστήριξη και το απαραίτητο οξυγόνο από τα εκατομύρια των ανθρώπων που συμμετέχουν στην παρακολούθηση των Αγώνων. Πιστεύουμε ότι με τη δύναμη όλων μας μπορεί το Συνέδριο αυτό να μετατραπεί στην εξέλιξή του σ’ ένα μόνιμο και πρωτεύον πολιτισμικό Ολυμπιακό γεγονός.
Η θεματική του Συνεδρίου είναι εξαιρετικά πλούσια, περιεκτική και πολυσχιδής και καλύπτει ένα μεγάλο εύρος θεμάτων και ζητημάτων γύρω από το το γενικό τίτλο του Συνεδρίου. Οι κυριώτεροι θεματικοί άξονες που θα μάς απασχολήσουν μπορούν να περιγραφούν ως ακολούθως:
Παγκοσμιοποίηση-Διεθνοποίηση

· Θέματα επίκαιρης ατζέντας και στρατηγικής γύρω από την ευεργεσία, τη χορηγία και την φιλανθρωπία στην εποχή μας
· Τα νέα χαρακτηριστικά και οι νέες τάσεις και ανάγκες που διαμορφώνονται διεθνώς
· Η παρεμβατική πολιτική των Ιδρυμάτων στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης
· Προβλήματα και δυνατότητες συνεργασίας και σύμπραξης μεταξύ των Ιδρυμάτων
· Ο ρόλος των μη κερδοσκοπικών οργανισμών στην εποχή της ανοιχτής αγοράς και την μετανεωτερική κοινωνία
· Διεθνείς τάσεις των ιδρυμάτων, κοινά προβλήματα, τρόποι αντιμετώπισης

Πολιτική Διακυβέρνηση
· Η σύνδεση των Ακαδημαϊκών κοινοτήτων με τα Ιδρύματα και η συμμετοχή κορυφαίων Πανεπιστημιακών και Ειδικών Εμπειρογνωμόνων στο Συνέδριο
3
· Προς ένα νέο μοντέλο μη κερδοσκοπικής πολιτικής διακυβέρνησης
· Κοινωνία, αλληλεγγύη, δημοκρατία και πολιτική διακυβέρνηση
· Η μελλοντική πορεία των πολιτικών συστημάτων και κοινωνιών και ο ρόλος των μη κερδοσκοπικών Ιδρυμάτων
· Μελλοντική διακυβέρνηση, πολιτικά κόμματα, ΜΚΟ και άλλα μη κερδοσκοπικά ιδρύματα
· Εθελοντικές μορφές πολιτικών κινημάτων
· Ευρωπαϊκή Ένωση, Ευεργεσία και Χορηγία
· Παγκόσμια μη κερδοσκοπική διακυβέρνηση και αδελφότητα
· Νέος Ανθρωπισμός, Δημοκρατία και Διακυβέρνηση

Ακαδημαϊκή Κοινότητα-Παιδεία
· Εκπαιδευτικά μη κερδοσκοπικά ιδρύματα, εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και ιδρύματα
· Ευεργετισμός και Χορηγία στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα
· Καινοτομίες Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων

Έντυπα και Ηλεκτρονικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης
· ΜΜΕ μη κεδροσκοπικού χαρακτήρα και η ανάγκη δημιουργίας παγκοσμίων τηλεοπτικών δικτύων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα
· Έντυπος ημερήσιος και περιοδικός τύπος μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα
· Ηλεκτρονική δημοσιογραφία, internet, world wide web και bloggers στον αγώνα για μία δημοκρατική και ειρηνική κοινωνία μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα
4
Ειδικές Κοινωνικές Ευπαθείς Ομάδες
· Φύλο και τάσεις προσφοράς, πώς επηρεάζει το φύλο και ο ειδικός ρόλος του
· Εθνοτικές μειονοτικές ομάδες και καταπολέμηση του ρατσισμού
· Άτομα με ειδικές ανάγκες και μη κερδοσκοπικά Ιδρύματα

Οικονομία-Οικολογία
· Μη κερδοσκοπική διακυβέρνηση και ελεύθερη ανοιχτή αγορά
· Εταιρίες μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, ανταγωνιστικότητα και παραγωγή
· Οικολογία, περιβάλλον, κλιματολογικές συνθήκες, χωροταξία και δημόσιοι χώροι και πολιτικές των ιδρυμάτων

Μορφές Ευεργεσίας, Χορηγίας και Φιλανθρωπίας
· Κίνημα εθελοντισμού, μοντέλα και τύποι εθελοντικής προσφοράς
· Μορφές φιλανθρωπίας σήμερα
· Χορηγία, Εταιρικά δικαιώματα και υποχρεώσεις και Εταιρική συμμετοχή
· Μοντέλα ανάπτυξης και κινήματα Ευεργεσίας και Φιλανθρωπίας
(Βαλκάνια, ΝΑ Ασία, Ευρασία, Αφρική)
· Μορφές Ευεργεσίας και Χορηγίας στην Αρχαιότητα
Ευεργετισμός και Εθελοντισμός
· Το κίνημα του Εθελοντισμού σήμερα
5
· Διακρατικός Εθελοντισμός και διακρατικές δράσεις
· Εθελοντισμός και Νεολαία
· Εθελοντισμός και Ολυμπιακό πνεύμα
· Camping, κατασκηνώσεις και εθελοντική εργασία για νέους

Ευεργετισμός και Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ)
· Το κίνημα των ΜΚΟ: παρελθόν, παρόν και μέλλον
· Διεθνή ΜΚΟ και κοινωφελείς, ανθρωπιστικές δράσεις
· ΜΚΟ και κινήματα νεολαίας

Ιστορική Εξέλιξη
· Ιστορική καταγωγή, γέννεση και εξέλιξη της χορηγίας και της ευεργεσίας ανά τους αιώνες
· Συγκριτολογική εξέταση και τυπολογία ανάμεσα στους λαούς
· Ανθρωπολογικά και εθνολογικά πρότυπα και αρχέτυπα προσφοράς
· Αρχαίες κοινωνίες, θρησκείες και προσφορά
· Χριστιανισμός και μορφές προσφοράς και φιλανθρωπίας
· Η φιλανθρωπία στον 19ο και 20ο αιώνα
· Βιομηχανικά και μεταβιομηχανικά μοντέλα φιλανθρωπίας
· Εθνικοί Ευεργέτες και Εθνικά Κράτη
· Εθνικοί Ευεργέτες και Ρομαντική αντίληψη για το Έθνος

6
Τέχνες - Επιστήμες - Φιλοσοφία
· Χορηγία και Τέχνες - Ιστορική εξέταση
· Χορηγία και Τέχνες - ζητήματα της εποχής μας
· Κινηματογράφος, ντοκυμαντέρ, video art και Ευεργεσία και Χορηγία
· Προσφορά και καινοτόμες και ριζοσπαστικές ιδέες
· Ευεργεσία, χορηγία και η Ιδεοκρατία της Ουτοπίας
· Η προσφορά της Ναυτιλίας και του Σιδηροδρόμου στην ανάπτυξη του κινήματος Ευεργεσίας
· Εκκλησίες, θρησκευτικές ενώσεις και φιλανθρωπία
· Η φιλοσοφία ενός σύγχρονου Ευεργετισμού για τις αναπτυσσόμενες κοινωνίες

Διπλωματία-Ειρήνη
· Ευεργεσία, Χορηγία και Διπλωματία
· Ευεργεσία και Χορηγία σε περιόδους πολέμου και ειρήνης και διαχείρησης κρίσεων

Καινοτομίες - Πειραματισμός
· Χρηματοδότηση καινοτόμων και πειραματικών μορφών στην Τέχνη, την Φιλοσοφία και την Πολιτική
· Το Αμερικανικό και το Αμερικανο-Εβραϊκό μοντέλο Ευεργεσίας για την Παιδεία, την Υγεία και άλλους θεσμούς
· Παγκόσμια Υγεία, ιατρική έρευνα και Ευεργεσία

7
· Πανεπιστημιακά ριζοσπαστικά ιδρύματα και εκπαιδευτικές καινοτομίες
· Παιδαγωγικά μοντέλα για την Ευεργεσία και τη Φιλανθρωπία
· Πόλη-Ουτοπία μιά σύγχρονη πρόταση για τον Ευεργετισμό στις σύγχρονες μεγαλοπόλεις

Ευεργεσία και Ευπαθείς Γεωγραφικές Περιοχές
· Ευεργεσία και Βαλκάνια, ΝΑ Ασία, Ευρασία, Αφρική και Κεντρ. Αμερική

Ευεργεσία και Κίνα
· Το ευεργετικό κίνημα στην Κίνα: ιστορία, παρόν, προοπτικές
· Η εκπαίδευση στην Κίνα και οι διεθνείς εκπαιδευτικές σχέσεις
· Μεγάλοι Εθνικοί Ευεργέτες της Κίνας

Εκτός από τις Συνεδρίες θα λάβουν χώρα και πολλές άλλες εκδηλώσεις και δρώμενα, όπως λογοτεχνικές εκδηλώσεις, μουσικοχορευτικά και θεατρικά δρώμενα, εκθέσεις εικαστικών και κινηματογραφικές προβολές και video art. Επίσης θα λειτουργήσει έκθεση με περίπτερα όπου οι οργανώσεις που θα συμμετάσχουν θα παρουσιάζουν το έργο τους. Για την πραγματοποίηση του Φόρουμ αυτού η Διεθνής Εταιρεία Εθνικών Ευεργετών θα συνεργαστεί με διακεκριμμένους διεθνείς φορείς οργανισμών, όπως είναι η European Commission of Foundations με έδρα τις Βρυξέλλες, το Foundation Center και το Foundation of Foundations στη Νέα Υόρκη και εκατοντάδες άλλα μεγάλα Ιδρύματα από την Αμερική, την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο.
Υπεύθυνος Φόρουμ
Παναγιώτης Μποσνάκης
Πρόεδρος Διεθνούς Εταιρείας
Εθνικών Ευεργετών
8

ΕΜΙGRAPHS-VISUALPOETIC INTERSIGNS BY PANOS BOSNAKIS

ΠΩΣ ΕΓΡΑΨΑ ΤΑ EMIGRAPHS

Mε τα EMIGRAPHS (=Aποδημιογραφές) θέλησα να δημιουργήσω για πρώτη φορά μία σειρά ποιημάτων που να έχουν μία κοινή αφηγηματική γραμμή αλλά και να συνοψίζουν γλωσσικές, ιστορικές, πολιτισμικές και ανθρωπολογικές συνιστώσες γύρω από την αποδημία. Τεχνικά συνέδεσα την γλωσσοκεντρική γραφή με την διαπολιτισμικότητα (τεχνική που ακολουθώ σταθερά εδώ και είκοσι χρόνια περίπου από τότε που άρχισα να γράφω το μακρύ ποίημα REDO A), αυτή τη φορά, όμως, μ’ ένα κοινό αφηγηματικό νού, που είναι η αποδημία σε σχέση με την αποικιοκρατία και την μετανάστευση.

Τα EMIGRAPHS χωρίζονται σε δύο ενότητες, το Decolorization (=Aποχρωματισμός), που αναφέρεται στην αποικιοκρατία και την σκλαβιά των μαύρων της Αφρικής, και τα Arktexts (=Τα κείμενα της κιβωτού), που αναφέρονται στη σύγχρονη αποδημία των Κινέζων. Στον «Αποχρωματισμό» περιγράφεται η διαδικασία μεταλλαγής του χρώματος του ανθρωπίνου δέρματος από μαύρο σε λευκό και πάλι σε μαύρο, μία μεταλλαγή δέρματος και οντότητας σαν αυτή που περιγράφουν οι Deleuze-Guattari στο έργο τους «Aντι-Οιδίπους».

Ο «Αποχρωματισμός» αρχίζει με τα Darktexts που είναι κολάζ από την «Καρδία του Σκότους» του Τζόζεφ Κόνραντ συμπληρωμένο με αυτοβιογραφικά στοιχεία της δικής μου αποδημίας. Στη συνέχεια χρησιμοποιώ διάφορες τεχνικές που σχετίζονται με τις εμπειρίες φόνου και εκπολιτισμού των αφρικανών ιθαγενών. Ιδιαίτερα στο ποίημα «Σκοτωμός» όπου περιγράφονται σκηνές μαζικών φόνων των μαύρων. Ακόμη χρησιμοποιήθηκαν τεχνικές γραφών των λευκών ναυαγών που έστελναν εσώκλειστα σε μπουκάλια σημειώματα με την ελπίδα να φτάσουν στα χέρια κάποιου άλλου λευκού για να τα μεταφέρει στις οικογένειές τους. Περιγράφεται όλο το σκηνικό της φρίκης και της τρέλλας των συνεπειών της αποικιοκρατίας.

Πρόκειται για «ρεντοποιήματα» δηλαδή ποιήματα στα οποία επινοείται μία γλώσσα, η προσωπική μου γλώσσα, είτε μιλώ Ελληνικά είτε Αγγλικά. Το r e d o παραμένει ένα nucleus σφηνωμένο στη συνείδησή μου φτιαγμένο από αρχαιοελληνική υπερηφάνεια, πολλές σύγχρονες εξορίες και αποσπάσματα αποπεριφεριοποιημένου ερωτικού λόγου. Οπως στο REDO A σκοπός μου ήταν να μιλήσω για «αιματοτσακισμένα» και «χρυσοπλημμυρισμένα» λόγια που παίρνουν την υπερηφάνεια και την εκδίκησή τους μέσα από το αίμα των σκοτωμένων κουφαριών, έτσι και στα EMIGRAPHS ήθελα να γράψω «fleeceseslifelessessoftengoatsins», οι λέξεις να στοιβάζονται όπως τα νεκρά σώματα των ιθαγενών. Λόγια γραμμένα με αίμα πάνω στα νεκρά σώματα, ποιήματα γεμάτα πληγές…Τα Ελληνικά μου μπορούν ν’ αναζητηθούν στις αρχαικές και προελληνικές επιγραφές και τα Αγγλικά μου μέσα από τις αλλεπάλληλες φθορές της γλώσσας στις μεταφράσεις της Αγίας Γραφής του King James. Aυτές οι δύο γλώσσες, της Αρχαικής Ελληνικής εποχής με τον Ομηρο και την αγγειογραφία και των μεταφράσεων του King James είναι οι δύο αιώνιοι κιβωτοί όλων των πλωτών πολιτισμών για επιβίωση.



Στα ARKTEXTS (=τα κείμενα της Κιβωτού), που είναι η Κινεζική ενότητα ποιημάτων, το τοπίο δεν είναι σκοτεινό, αλλά κυριαρχεί ο ήλιος και η ξηρασία. Το πρώτο ποίημα «The God’s Earth» είναι μία ανάπτυξη κολάζ από το μυθιστόρημα της Περλ Μπάκ THE GOOD EARTH. Είναι αποκαλυπτικό της ισχυρής σχέσης των Κινέζων με την επιβίωση. No land - no end (χωρίς γή - χωρίς τέλος), δηλ. κανένα τέρμα, κανένα τέλος, ανακύκληση όλων των ιστορικών εποχών με το ίδιο δέσιμο της μοίρας για επιβίωση. Εδώ ανακαλείται ο John Cage με την συνεχή σχέση που είχε με την Κίνα. Η παρουσία του Cage φαίνεται καλύτερα στο επόμενο ποίημα «Un China Men». Η πρόθεση un δείχνει την εξουδετέρωση, την εκμηδένιση, τον ξερριζωμό μέσω του πλήθους. Ο καθένας μπορεί να είναι ένας Ming Kινέζος μέσα στην αποδημία στη Δύση, un china ming, άνθρωποι χωρίς Κίνα και όνομα.

To ίδιο και στο ποιήμα με τον τίτλο LO η τροφή συνδέεται άμεσα με το αίσθημα της ελευθερίας. Τόσο ο «Αποχρωματισμός» όσο και τα «Κείμενα της Κιβωτού» τελειώνουν με αντι-οιδιπόδεια ερωτικά αποσπάσματα. Το ΗEARTS γίνεται HE/ARTS με πολλές προσωπικές αναφορές και τα Arktexts τελειώνουν με το γριφώδες in C.Τί σημαίνει in C; in C(age)? δηλ. Είμαστε όλοι αιχμαλωτισμένοι (caged) στη μουσική του Cage; άλλωστε ανακαλεί και το ομώνυμο έργο του. In Conrad; Στην Κίνα του Πάουντ, in Cathay; in Cecilia, η ερωτική περσόνα στο REDO A; μπορεί να σημαίνει ακόμη in cosmos, in chaos, in cathodοs, ή να είναι δηλωτικό του φεγγαριού. Πιθανόν να σημαίνει όλα αυτά. Πάντως το C δηλώνει το μυστήριο και τη φυγή… εάν το Α δηλώνει την αρχή, την δημιουργία, την καταγωγή, την τέχνη και την ευτυχία και είναι το αρσενικό και το Β δηλώνει το συμπλήρωμα και το θηλυκό, τότε το C δηλώνει την διάσταση του αιθέριου κόσμου, την ανώτερη πραγμάτωση του κόσμου και της ελευθερίας, το φτερούγισμα προς την αρκάνα του σύμπαντος, εκεί που ενώνονται οι ζωές μας, εκεί που ο Πολύφυλος ξανασυναντά την Πολία μετά την υπνοερωτομαχία, η Μεγάλη Υπόσχεση που δίνει η ζωή στο κάθε ανθρώπινο πλάσμα. Ολοι οι ταπεινωμένοι αυτού του κόσμου δικαιούνται ένα κομμάτι Χριστό, λίγο Σταυρό και κάποια κρυφή Εντολή.

Η ποιητική απαγγελία συνοδεύεται απο κολάζ φωνών που διαβάζουν τα ποιήματα ντυμένες με ήχους από την καρδιά του σκότους, τη μεγάλη αφρικανική σκοτεινή ενδοχώρα. Οι λευκοί αναγνώστες, με πυξίδα τα ποιήματα και τους ήχους, περιπλανιούνται στην ενδοχώρα του σκοτεινού κήτους προσπαθώντας να καταννοήσουν, έστω και στο ελάχιστο δυνατό, την μεγάλη αφρικανική περιπέτεια, που είναι και το μεγαλύτερο έγκλημα όλων των εποχών. Στην περιπλάνηση αυτή μάς διασώζει μόνο το Βιβλίο των Βιβλίων, το ιερό κείμενο όλων των εποχών, η Αγία Γραφή, που πέφτει μπροστά στα μάτια μας μετά τον Μεγάλο Σκοτωμό με το ποίημα Deinsular (=η αποπεριφέρεια) που είναι η παραφθορά της Αγγλικής γλώσσας από τις αποικίες, ό,τι διασώζεται από τη Βίβλο, για να μας οδηγήσει τελικά στην Κιβωτό που είναι η Κιβωτός της νέας αποδημίας των σημερινών Κινέζων εμιγκρέ. Τα Arktexts διαβάζονται από αφηγητή, ενώ στο βάθος ακούμε πάντα Κινέζους εμιγκρέ να μιλούν ξένες γλώσσες (Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Ρωσσικά, Βραζιλιάνικα, Ισπανικά, Ελληνικά) με Κινέζικη προφορά. Ετσι διαπλέκονται οι διάφορες Κινεζικές προφορές από Λος Αντζελες, Λονδίνο, Παρίσι, Βερολίνο, Μόσχα, Ρίο Ιανέιρο, Βενεζουέλα, Αθήνα. Επίσης, ακούγονται τυχαίοι αποσπασματικοί θόρυβοι και μουσικές, που ανακαλούν την Κινεζική αγορά. Αναγνωρίσιμος θόρυβος ο Κουρέας της Σεβίλλης του Ροσίνι, ο οποίος και δείχνει συμβολικά το διαχρονικό και γεωγραφικό ταξίδι της όπερας.


Παναγιώτης Μποσνάκης


HOW I WROTE THE EMIGRAPHS

When I was writing the EMIGRAPHS my initial purpose was to create originally a series of poems centered around a narrative construct which could also enable the reader to follow “emigration” from linguistic, historical, cultural and anthropological perspectives. Speaking of my technique, once more I definitely held the opinion to connect language-centered writing with multiple layers of cultural pretexts (a technique which I firmly employ for about twenty years since when I began writing my long poem REDO A). Nevertheless, for first time now the reader will find an action plan to follow, a narrative line that runs steadily throughout the poem.

The EMIGRAPHS are divided in two parts. The first part, entitled Decolorization, refers to colonialism and the slavery of native Africans, while the second part, The Arktexts, refers to contemporary Chinese emigration. Decolorization speaks of the process of becoming of black skin into white and from white to black again, a process of darkness, a lost and changed identity as described by Deleuze-Guattari in their seminal work "Anti - Oedipus".

Decolorization begins with Darktexts, a collage poem from Joseph Conrad‘s Heart of Darkness supplemented with autobiographical notes (or semioses) of my own emigration. Then I employ various techniques related to extreme experiences of mass murder and killing of native Africans. See, for instance, the poem "Scotomos", which could also be titled “Scotomus” to demonstrate better the massively accumulating murder effects. I also used cryptographic techniques of white castaways as they were throwing to the ocean letters in bottles hoping to reach their families. The entire scene of horror and craziness of the colonial consequences are described here.

The EMIGRAPHS are "redo-made poems", that is, poems derived from techniques found in my poem REDO A made by a constructed hybrid language, my own personal mytho-language that speaks both Greeklish and Englgreek. Both English and Greek represent discursive language and imperial formations through history. “ R e d o” remains a nucleus and socius made from Greek archaic pride, multiple exiles and uprootings and eccliptic parts of deterritorialized love moments. While in REDO A my main aim was to speak on behalf of bodies “shattered in blood” ("aimatotsakismena") and “sun-washed by gold” ("chrysoplimmyrismena") that take pride and revenge when piled in stacks after bloodsheds, likewise in EMIGRAPHS, I set out to write "fleeceseslifelessessoftengoatsins," words stacked as the dead bodies of native Africans. My Greek is derived from archajc and prehellenic inscriptions and my English from withered English of repeated translations of King James’s New Testament. These two languages, archaic Greek as found in Homer and early pottery and perishable English in the translations of King James represent the two eternal arks for survival of all floating cultures.

In the ARKTEXTS (= the Texts of the Ark), the Chinese series of poems, the landscape is not dark, but dominates the sun and drought. The first poem "The God's Earth" is a collage poem following Perl Buck’s novel THE GOOD EARTH. It is apocalyptic of the powerful relation of Chinese with survival. No Land - no end, that is, no end, a recycling of all ages in fate of survival. John Cage is here remembered in his continuous relationship with China. The presence of Cage is better evoked in "Un China Men". The prefix “un” shows a strange neutrality and annihilation through the crowds. Everyone, when emigrating to West, can be a Ming, un china ming, people with no China and name.

Also, in the poem “LO:” food is immediately connected with feelings of freedom. Both parts, "Decolorization" and the “Arktexts” end with two anti-oedipal love poems. HEARTS are separated and become HE/ARTS and the “Arktexts” end with an enigmatic in C. What does “in C” mean? perhaps in C (age)? that is to say that we are all “caged” in the music of John Cage? In Conrad? In Ezra Pound’s China in Cathay? in Cecilia, my love persona in REDO A? it is also likely to mean in cosmos, in chaos, in cathodos, or be an indication of the moon. Perhaps it contains all these. For sure, letter C declares mystery and escape… While masculine letter A declares the beginning, creation, origin, art and happiness and feminine B demonstrates companionship and completeness, letter C manifests the ethereal world, the higher state of world and freedom, the flying to universal soul of major arcana, where our separated lives will meet again, where Polifilus will meet Polia after their hypnoerotomachia, the Extended Promise that gives life to every human being. All the wretched ones in this world eventually deserve a piece of Christ, a piece of Cross and a secret Commandment.

The poetic performance is accompanied by a mix of voices that read the poems in a background with sounds from the heart of darkness, the African Hades. The White readers driven by the poems and sounds wander in this dark hinterland trying to understand the African drama, the biggest crime of all ages. In this wandering we are rescued only by the Book of Books, the Holy Bible, that falls before our eyes after Scotomos with the poem “Deinsular”. “Deinsular” demonstrates the decay of the English language by the colonized to finally lead us to “The Arktexts” the new emigration of contemporary Chinese. “The Arktexts” are read by a narrator, while in the background we hear Chinese accented English, French, German, Russian, Portugese, Spanish, Greek. Accents are also intermingled with accidental fragmentary noises and sounds that recall the Chinatown marketplace. The only recognizable noise is Rossini’s The Barber of Seville, that shows the opera’s diachronic and geographic journey.


Panos Bosnakis

ΕΚΔΟΣΗ ΕΤΗΣΙΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΩΝ

Η ΠΟΛΥΤΡΟΠΟΣ ΜΟΥΣΑ πρόκειται να εκδώσει ετήσιο περιοδικό γύρω από τα γράμματα και τις τέχνες. Το 1ο τεύχος αναμένεται να κυκλοφορήσει προς το τέλος του χρόνου ή τις αρχές του 2012. Η ύλη θα περιλαμβάνει αφιερώματα στην λογοτεχνία και την τέχνη, έρευνα γύρω από επίκαιρα θέματα, εργασίες επιστημονικών συνεργατών, συνεντεύξεις, βιβλιοπαρουσιάσεις, θεατρικές και κινηματογραφικές στήλες και τα νέα της Πολυτρόπου Μούσας. Δεχόμαστε ιδέες για τον τίτλο του περιοδικού και εθελοντές συνεργάτες. Πληροφορίες στο τηλ. 6998-379281 ή στο e-mail poetics999@gmail.com

EΛΛΗΝΟ-ΟΥΓΓΡΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ

ΔΥΟ ΑΚΟΜΗ ΒΙΒΛΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΙΔΡΥΜΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ ΤΗΣ ΒΟΥΔΑΠΕΣΤΗΣ. ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΕΊΝΑΙ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΒΟΥΔΑΠΕΣΤΗΣ ΚΑΙ ΑΦΟΡΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΟΥΓΓΑΡΙΑ 17ος - 19ος ΑΙΩΝΑΣ.
ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΕΊΝΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΓΚΙΟΡΓΚΙ ΝΤΙΟΣΕΖΙ ΚΑΙ ΚΡΙΣΤΙΝΑ ΝΤΙΟΣΕΖΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΠΑΠΑΔΗΜΟΥ.

«Η ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΚΑΝΟΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΚΗ ΜΟΥ ΓΕΝΙΑ»

Συνέντευξη του Καθηγητή Νεοελληνικής Φιλολογίας και Διευθυντή του Κέντρου Ποίησης για την Πρωτοπορία και την Διαπολιτιστικότητα Παναγιώτη Μποσνάκη στην Φιλόλογο Ζωή Κατσαδήμα
(– α’ μέρος συνέντευξης)

Ε: κ. Μποσνάκη, πρόσφατα μιλήσατε στην Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών για το ποιητικό έργο του Λόρδου Βύρωνα, αφήνοντας όμως κάποιες αιχμές για κακώς κείμενα στη Νεοελληνική Λογοτεχνία, θα είχατε να προσθέσετε κάτι επ’ αυτού;
Α: Στην ομιλία μου για τον Βύρωνα αναφέρθηκα κυρίως στους σημερινούς Ευρωπαίους και στο γεγονός ότι θα έπρεπε να βοηθήσουν την σημερινή Ελλάδα, να θυμηθούν το παράδειγμα του πρωτοπόρου Βύρωνα για μία διαφορετική Ευρώπη, που είναι τόσο επίκαιρο σήμερα. Εκεί αναφέρθηκα και σε κάποια κακώς κείμενα, όπως λέτε, στην Νεοελληνική Λογοτεχνία.
Ε: Θέλετε να μας πείτε κάτι παραπάνω σ’ αυτό;
A: Kυττάξτε ακόμη και σήμερα δεν έχουμε μία πραγματική, μία δίκαιη και ολοκληρωμένη ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Ολες έχουν προβλήματα, άλλες λιγώτερα, άλλες περισσότερα. Υπάρχουν προβλήματα καθαρά επιστημονικά, μεθοδολογικά, θεωρητικά, μέχρι και σκοπιμότητες, εμμονές, προκαταλήψεις, εύνοιες και δυσμένειες προς συγκεκριμένα πρόσωπα. Σκεφτείτε ότι κάθε φορά που διδάσκω την ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας χρησιμοποιώ τουλάχιστον 20 διαφορετικές γιατί δεν μπορώ να βρώ 2-3, ας πούμε, που να με βοηθούν να διδάξω το αντικείμενο αυτό ακριβοδίκαια και με πληρότητα.
Α: Δηλαδή, όπως, για παράδειγμα …
Ε: Παραδείγματα πολλά, όσα θέλετε. Δεν έχει γραφτεί, για παράδειγμα, η συνεισφορά Κρητικών λογίων στην Επτανησιακή λογοτεχνία του 18ου και 19ου αιώνα. Ο Σολωμός οφείλει πολλά και στην Κρητική ποιητική παράδοση και στο γλωσσικό ιδίωμα της Μάνης. Στην Κεφαλονιά του 18ου αιώνα έχουμε μια πνευματική κίνηση αξιόλογη στο πνεύμα του διαφωτισμού. Η λογοτεχνία της Κωνσταντινούπολης και της Σμύρνης, η Κυπριακή και τόσα άλλα δεν περιλαμβάνονται πουθενά. Ή πάλι ρεύματα ολόκληρα, όπως του αισθητισμού, των φανταιζί, της πρωτοπορίας, του γλωσσοκεντρισμού, του φανταστικού ρεαλισμού, του ποιητικού θεάτρου κ.λ.π. δεν αναφέρονται πουθενά.
E: Υπάρχει και η λογοτεχνία της διασποράς, όπως έχετε πεί …
Α: Βέβαια. Μέσα από την έρευνα που έχω κάνει για αρκετά χρόνια στη λογοτεχνία της Ελληνικής διασποράς, έχω καταγράψει μερικές χιλιάδες Ελληνικής καταγωγής ποιητές και πεζογράφους που ζούν σε ξένες χώρες. Αρκετοί από αυτούς τυχαίνει να είναι πολύ σημαντικοί, η Ελληνική λογοτεχνία χωρίς την καταγραφή των λογοτεχνών αυτών είναι πολύ ελλειπής.
Ε: Τι χαρακτηρίζει την Ελληνική λογοτεχνία σε σχέση με τις αντίστοιχες Ευρωπαικές;
A: Κατ’ αρχήν η Ευρωπαική λογοτεχνία δεν είναι μία ενιαία αλλά μία πολύμορφη γραμματεία. Τί κοινό έχει η Ιταλική με τη Ρωσική, για παράδειγμα; Ωστόσο υπάρχει μία άνευ προηγουμένου φοβερή δυναμική, την οποία προσλαμβάνεις κι εσύ όταν είσαι μέρος αυτής της παράδοσης. Η Ελλάδα παρόλα αυτά έχει ένα επιπλέον συγκριτικό πλεονέκτημα, συνδέεται γλωσσικά και πολιτισμικά με την αρχαία ελληνική γραμματεία, έστω και την Βυζαντινή, αν και η τελευταία μάς έκανε μάλλον κακό. Όμως εμείς έχουμε δύο σημαντικές παραδόσεις ν’ αντλήσουμε, την αρχαία και την ελληνιστική. Σοβαρά πολιτισμικά προβλήματα αναφορικά με την ταυτότητα του νεοελληνικού κράτους δεν βοήθησαν τη νεοελληνική λογοτεχνία ν’ αναπτυχθεί ελεύθερα και αυτόνομα. Στάθηκε υποτελής στην υπηρεσία μίας υποτιθέμενης εθνικής λογοτεχνίας. Ετσι μείναμε πίσω, στον 20ο αιώνα δεν έγιναν οι απαραίτητες αισθητικές και φιλοσοφικές ζυμώσεις που έγιναν σε άλλες χώρες. Το πρόβλημα το βιώνουμε διαρκώς μετά το 1930 και κυρίως μετά το 1960. Ηταν τραγική έλλειψη που δεν αναπτύχθηκε ένας σοβαρός μοντερνισμός στην Ελλάδα ανεξάρτητος και αυτόνομος παρά εθνικοποιήθηκε γρήγορα από τον Σεφέρη, το Ρίτσο και άλλους. Δεν είχαμε απόλυτη αυτονομία της τέχνης. Ολη η θεωρητική αναζήτηση και μελέτη που κάνω για 30 χρόνια απαντά σ’ αυτό το κεφαλαιώδες ζήτημα της ελευθερίας της τέχνης.
Ε: Δηλαδή, θέλετε να πείτε περισσότερα επ΄αυτού;
A: Είναι αυτονόητα. Στο Σολωμό, ας πούμε, το έχω γράψει από το 1989, μ’ ενδιαφέρει η καινοτομία στο είδος, τί κάνει με τους Ελεύθερους Πολιορκημένους, τη Γυναίκα της Ζάκυθος, ως καινοτόμος πάντα, το ίδιο και ο Καβάφης, η μοντερνιστική και πρωτοποριακή του πλευρά, μόνον εγώ και ο Poggioli έχουμε γράψει γι’ αυτό, ο Καζαντζάκης στην Οδύσσεια, στα ανέκδοτα θεατρικά, τον Οθέλλο, τη Φασγά, μίλησα για την σχέση του Καζαντζάκη με την Ρωσική πρωτοπορία, τον Σκανδιναβικό Μοντερνισμό, το παράλογο και τόσα άλλα.
Ε: Θα ήθελα ακόμη να σας ρωτήσω και κάτι σχετικά με τις Νεοελληνικές σπουδές στο εξωτερικό και τις διαφορές που έχουν από την Ελλάδα. Πώς βλέπετε το θέμα αυτό;
A: Είναι μεγάλο ζήτημα. Σίγουρα είναι πολλές οι διαφορές. Επίσης υπάρχει μεγάλη απόσταση Ευρώπης και Αμερικής. Οι Ελληνες Νεοελληνιστές έχουν περισσότερα κοινά με τους Ευρωπαίους. Στην Αμερική τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Ανοίγετε ένα τεράστιο ζήτημα για μένα πάνω στο οποίο έχω να σημειώσω παρά πολλά και πρωτότυπα για το Ελληνικό κοινό, όμως ειλικρινά πιστεύω ότι αυτό αποτελεί θέμα μίας επόμενης συνέντευξης που αξίζει να γίνει.

Σημείωση: Ο Παναγιώτης Μποσνάκης είναι Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μισσούρι των ΗΠΑ και Διευθυντής του Κέντρου Ποίησης για την Πρωτοπορία και την Διαπολιτιστικότητα.

EΛΛΗΝΟ-ΟΥΓΓΡΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ

ΓΚΙΟΡΓΚΙ ΝΤΙΟΣΕΖΙ - ΚΡΙΣΤΙΝΑ ΝΤΙΟΣΕΖΙ
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΟΥΓΓΡΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ 1848-49

Ιστορική μελέτη των δύο Ελληνο-ούγγρων ιστορικών για την συμμετοχή Ελλήνων στην Ουγγρική επανάσταση του 1848-49. Εξεδόθη στη Βουδαπέστη από το Ιδρυμα Ελληνικού Πολιτισμού Βουδαπέστης το 2010 σε δίγλωσση έκδοση (Ελληνικά-Ουγγρικά), σ. 185.

OMIΛΙΑ ΤΟΥ ΙΤΑΛΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΤΗ ΑΝΤΟΝΙΟ ΦΟΥΣΚΟ

Ολα τα μέλη και οι φίλοι της ΠΟΥΤΡΟΠΟΥ ΜΟΥΣΑΣ προσκαλούνται να παρακολουθήσουν την ομιλία του Ιταλού Ελληνιστή ΑΝΤΟΝΙΟ ΦΟΥΣΚΟ για την Αντιγόνη του Σοφοκλή που θα λάβει χώρα στην Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών, οδός Ακαδημίας και Γενναδίου 8, 7ος όροφος (πάνω απο το βιβλιοπωλείο του Πατάκη) την Παρασκευή 20 Μαίου στις 7 μμ.

MOYΣΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΣΤΗ ΒΙΕΝΝΗ ΑΥΣΤΡΙΑΣ

Στο Πάρκο των Κήπων της Βιέννης
Αριστερά: Κώστας Φιζόγλου, Πρόεδρος Ομοσπονδίας Ελληνικών Συλλόγων Αυστρίας
στο κέντρο: Σπύρος Αγκάρντι, Αντιπρόεδρος Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Βουδαπέστης
Δεξιά: Δημήτρης Μποσνάκης, Φιλόλογος, Εκπρόσωπος Πολυτρόπου Μούσας.

Ορθόδοξη Μητρόπολη Αυστρίας στον ιστορικό Ναό της Αγίας Τριάδας στη Βιέννη
Αριστερά: Σπύρος Αγκάρντι, Αντιπρόεδρος Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Βουδαπέστης, Βασίλης Αγγελίδης, Πρόεδρος Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Βουδαπέστης,
Δημήτρης Μποσνάκης,Φιλόλογος - Εκπρόσωπος Πολυτρόπου Μούσας
Πατήρ Ιωάννης Νικολίτσης, πρωτοπρεσβύτερος, Αναπληρωτής Διευθυντής Ελληνικής Εθνικής Σχολής Βιέννης

Συνέντευξη στη διάρκεια της παρουσίασης του βιβλίου:" Η ιστορία 400 χρόνων της Οικογένειας των Παπαδημαίων από τα Σέρβια Κοζάνης στην Ουγγαρία".
Αριστερά: Δημήτρης Μποσνάκης, φιλόλογος, επιμελητής του βιβλίου στην ελληνική γλώσσα, στο βάθος ο Άνταλ Διόσγκεζι, συγγραφέας του βιβλίου, απόγονος της οικογένειας Παπαδήμα, δικηγόρος-ερευνητής της ιστορίας των Ελλήνων στην Ουγγαρία και δεξιά η Ευαγγελία Τσαρούχα, δημοσιογράφος του Ελληνικού Ραδιοφώνου Βουδαπέστης.

ΑΝΑΝΕΩΣΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΠΟΛΥΤΡΟΠΟΥ ΜΟΥΣΑΣ ΜΕ ΤΟ ΙΔΡΥΜΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ ΒΟΥΔΑΠΕΣΤΗΣ

Στη φωτογραφία διακρίνονται ο Πρόεδρος της Πολυτρόπου Μούσας Παν. Μποσνάκης (αριστερά) και ο Πρόεδρος του Ιδρύματος για τον Ελληνικό Πολιτισμό Βουδαπέστης Βασίλης Αγγελίδης (δεξιά) κατά την υπογραφή νέας συμφωνίας συνεργασίας ανάμεσα στους δύο οργανισμούς.

ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΣΤΗ ΒΙΕΝΝΗ

Από την επίσκεψη στην Βιέννη της Αυστρίας. 

ΑΝΑΜΕΝΟΝΤΑΣ ΕΝΑ ΠΡΩΤΟΦΑΝΤΟ ΦΑΣΙΣΜΟ - ΑΡΘΡΟ ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΚΑΡΑΣΑΒΒΙΔΟΥ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΟΥ

Αναμένοντας ένα πρωτόφαντο φασισμό…

«Η ηθική έχει αποστολή να αντισταθεί στον αμείλικτο χαρακτήρα που παίρνει η πολιτική όταν εγκαταλείπεται στον εαυτό της», όπως γράφτηκε, πυκνά και καταγγελτικά, στα τέλη του «σκληρού» 20ου αιώνα ανακεφαλαιώνοντας τα τόσα Άουσβιτς και τους ποικιλόχρωμους ολοκληρωτισμούς. (Ε. Μορέν, 1999, Τα Δαιμόνιά μου, σελ. 148). Στις αρχές του 21^ου τίποτε δεν έχει αλλάξει, με μία οριακή εξαίρεση. Η πολιτική δεν εγκαταλείφθηκε μόνο στον εαυτό της, εγκατέλειψε και εμάς. Έτσι, η δίκαιη αμφισβήτηση του ηγεμόνα τον διέχυσε μέσα μας αντί να τον καταργήσει. Γίναμε θραύσματα του δικού του εκτρωματικού προσώπου, όπως συνέβαινε συχνά μα όχι τόσο στέρεα από τον «ορθό λόγο» (ή μάλλον την επίφασή του) και μετά.

Η βία στις μέρες μας δεν εκπορεύεται μονόπλευρα από την εξουσία και προπαντός δεν υπνωτίζει με την ιδεοληψία της τους πολλούς. Ίσα ίσα το αντίθετο δείχνει να συμβαίνει. Μια βία ασύμμετρη, ασύνορη, από-ιδεολογικοποιημένη, γεννημένη από τις αμετροέπειες της εξουσίας, ναι, που γυρίζοντας τον πλανήτη σε σχέση με τα δικαιώματα σε έναν προ-νεωτερικό κόσμο επιστρέφει τους ανθρώπους αργά και σταθερά στα ένστικτά τους, στην επιβίωση σε μια πολύπλοκη ζούγκλα. Αλλά μεγαλωμένη από την δική μας λαγνεία, και από την δική μας αδιαφορία, που την σπάμε όχι για να αντιδράσουμε αλλά για να ξεσπάσουμε ή να «αυτοδικαιωθούμε». Σημαντική η διαφορά…

Δεν είναι πια το άσπρο απέναντι στο μαύρο ούτε καν στις ρητορικές. Αν ακούς προσεκτικά την αχό μιας γης ταραγμένης κι αν ξεκλειδώνεις λέξεις κλειδιά είναι το μαύρο βαθιά μες στο άσπρο και το αντίθετο. «Εμείς» οι «αντιφασίστες» συμβάλλαμε στο νέο φασισμό ταΐζοντας με τις υπερ-απλουστεύσεις και τις ακρότητές μας τις ονειρώξεις μιας διαρκώς αποκτηνωμένης και σε αναζήτηση νέων βαρβάρων άκρας δεξιάς. Ή –πια- κι άκρας αριστεράς.

Αν το σκεφτούμε είναι η εκλογικευμένη τους νεότερους αιώνες ανθρωποφαγία που επιβιώνει πίσω από ιδεοληψίες και πρακτικές: «Θα προστατεύονταν απ το κακό» ο νέος οίκος αν στα θεμέλια του έσταζαν αίμα, εάν προσφέρονταν σφάγιο. Έτσι και τώρα (αιώνες), μόνο που το σφάγιο έχει συλλογικοποιηθεί. Θα προστατευτεί απ το κακό ο πλανήτης αν ξεμπερδέψουμε με τους Εβραίους, ή τους Άραβες, ή τους άπιστους Δυτικούς, θα προστατευτεί η χώρα αν «ξεμπερδέψουμε» με τους μικροαστούς Έλληνες, ή τους μετανάστες, ή τις φεμινίστριες ή τους ομοφυλόφιλους ή τους ιδεολογικούς μας αντιπάλους… Μακάρι να ’ταν τόσο εύκολο, θα το χε η ανθρωπότητα ήδη κάνει. Μακάρι να μην έμεναν τόσο γυμνοί (και μονίμως τόσο αθώοι!) μετά από κάθε σφαγή όσοι την διαπράττουν, αναζητώντας μετά νέες δικαιολογίες, και νέους βαρβάρους.

Ακόμη και στην Ελλάδα οι αμετροέπειες σε σχέση με την οικονομία και την γεωπολιτική των ισχυρών της Δύσης (αυτοί δεν ήταν οι προνομιακοί μας άλλοι; Σε αυτούς δεν θέλαμε να ανήκουμε; Σε αυτούς δεν μας υπέβαλλαν την ίδια στιγμή να ανήκουμε κι ευτυχώς εν συγκρίση εδώ που τα λέμε;) οδήγησαν σε αμετροέπειες σε σχέση με την (λαθρο)μετανάστευση. Κι αυτές με τη σειρά τους στην μεγαλύτερη αμετροέπεια απ όλες. Αυτήν της απίστευτης βίας. Δεν είναι όμως μια βία που προέρχεται από την πείνα όπως «φθηνά» λέγεται. Προέρχεται από τον γιο του φόβου, το μίσος. Το απλό, ξεκάθαρο, βιτριολικό μίσος. Αποτύχαμε όλοι και καρφώνουμε ο ένας τον άλλον.

Γιατί δεν είναι ότι πεινάμε σε αυτόν τον τόπο (ακόμα). Οι παππούδες μας έτρωγαν κρέας δυο φορές τον χρόνο. Και ζούσαν δέκα δέκα στις αυλές. Αλλά ως «κοινωνική κόλα» και παρά τις εξαιρέσεις, κρατούσαν την ανθρωπιά τους. Δεν είναι ότι οι μετανάστες έτρωγαν στην πατρίδα τους και περνούν χειρότερα εδώ. Είναι ότι και οι μεν και οι δε νιώθουν κλεμμένοι όσων αφορά τη ζωή τους. Ότι κάποιοι τους ξεγελάσανε. Κάποιοι τους φυλακίσανε σε λάθος τόπους. Δυνατότητες (όσο υπάρχουν ακόμα) έχουν προστεθεί. Το ηθικό κοινωνικό έρεισμα της γενιάς των παππούδων μας είναι που έχει αφαιρεθεί. Δεν είσαι φτωχός γενικά Είσαι φτωχός σε μια χώρα ατιμώρητων πλουσίων. Ή σε έναν πλανήτη χοντρόπετσων εκμεταλλευτών. Η ζωή του αντιπάλου είναι φθηνή γιατί είναι φθηνή κι η ζωή η δική σου.

Για τον λόγο αυτόν τόσο απίστευτα άδικα δολοφονήθηκε ο Κανταρής λίγο πριν τον ερχομό του παιδιού του, (και πολύ δίκαια προέβαλλαν το απίστευτο άλγος τα μίντια και το ένιωσε κι η κοινωνία) για τον λόγο αυτόν, τόσο απίστευτα άδικα επίσης, δολοφονήθηκε γι’ αντεκδίκηση ο άσχετος 20χρονος Μπαγκλαντεσιανός πριν ξαναδεί την μάνα του, (από «νταβραντισμένους» θιασώτες της ελληνοχριστιανικής ηθικής! παραμένοντας ανώνυμος κι άκλαυτος όμως από τα κανάλια και την κοινωνία) για τον λόγο αυτόν κινδυνεύει ο ανώνυμος ένστολος ή διαδηλωτής ή περιπατητής ακόμα. Καμία πρόταση (πέρα από δήθεν ιδεολογικές κορώνες που σε επιστρέφουν αμήχανα κι ανεύθυνα στον κόσμο που ήξερες), κανένα πλάνο διαφυγής από το σκοτάδι. Βία, μίσος, αντεκδίκηση. Κι ανημπόρια. Η απουσία της πολιτικής δηλαδή. Η παρουσία της κομματοκρατίας ή της οικογενειο-παρεο-κρατίας. Η μήτρα του ολοκληρωτισμού που ανεβασμένος σε μηχανή μεγάλου κυβισμού, κι ενώσω «ημείς άδωμεν» λυπητερά τραγούδια, πλησιάζει.

Ή αναμένοντας τις νέες κοινότητες

Η πολιτική (η ζωή στην «πόλη», στην κοινότητα) ανέδειξε το πιο ανθρώπινο χαρακτηριστικό μας. Που δεν ήταν ποτέ η καλοσύνη. Η δυνατότητα να κάνεις επιλογές ήταν. Η υπεύθυνη ελευθερία στη σκέψη και στη δράση. Κουρασμένη από «τα παιχνίδια ενηλίκων» ένιωσα χαρά όταν επέστρεψα στο σχολείο, στα «παιχνίδια των παιδιών». Δεν ήξερα ότι τους χειμερινούς μήνες φεύγοντας «μετά την φυγή του ήλιου» θα έβλεπα κοντά στο σχολείο μου να κακοποιούνται ανήλικες αφρικανές από ομοεθνής νταβατζήδες και -γηγενής κυρίως- πελάτες. Δεν ήξερα πως θα ’βλεπα να ξυλιάζονται νέες μουσουλμάνες από ηγεμόνες-ομοεθνείς τους εάν φαινόταν ο αστράγαλος τους ή να κράζουν σεξουαλικά αλλότριους. (Κι είναι ο ορισμός της ανθρώπινης ταπείνωσης, να έχεις αγωνιστεί χρόνια κατά της γυναικείας-κι όχι μόνο-κακοποίησης και μην έχεις δυνατότητα παρέμβασης, επιλογής.)

Δεν ήξερα ότι θα έβλεπα ακροδεξιούς ή όργανα της (μη) τάξης να χτυπούν αυθαίρετα έτσι κι αλλιώς μα κι αδιάκριτα θύτες και θύματα, ούτε ότι αυτή η ενδομειονοτική κακοποίηση θα «αντιμετωπιζόταν» από την άλλη με σιωπή (όπως και κάθε αίμα ή εξέγερση ανά τον κόσμο, ή «επέμβαση» που δεν μπορούν να τοκίσουν ιδεολογικά) από τους «ευαίσθητους» «ανθρωπιστές» της άκρας (κι όχι μόνο) αριστεράς.

Σε άρθρο που είχα γράψει χρόνια πριν με αφορμή την μαντίλα και που περιέργως (αφού ήταν εκτός γραμμής) πέρασε σε εφημερίδα της αριστεράς, έθετα το ζήτημα της αντιμετώπισης των νεοεισερχόμενων (όπως κι όλων μας) ως κοινοτήτων «εν αναμονή». Να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα μιας μεταβατικής εποχής πέρα από την εργαλειακή χρήση ενός φολκλορικού «άλλου», (που αντικατέστησε τον φολκλορικό «εαυτό») αυτήν την εκδοχή του μονοπολιτιστικού «πριν» ή του πολυπολιτισμικού «τώρα» που αποτελεί επιλογή «ανθρωπιστικής αυτοεπιβεβαίωσης» της μεσαίας και ανώτερης τάξης όπου το "ξένο" εξιδανικεύεται από μακριά και προσεγγίζεται ως αντικείμενο "απόλαυσης" και "πολιτισμικού εμπλουτισμού". Μα ως ένα ατομικό και συλλογικό υποκείμενο με την υποχρέωση του πολιτιστικού συμβιβασμού (όταν δεν αναιρεί οικουμενικά δικαιώματα).

Αυτή η χρήση ενός στατικού, μη διαλεκτικού, όρου του πολιτισμού και της ερμηνείας των κοινωνικών διαφορών ως αποκλειστικά "πολιτιστικών διαφορών" αποτελεί όψη του ρατσισμού εάν ορίσουμε τον τελευταίο ως ιδεολογική διαδικασία αναπαράστασης των κοινωνικών αντιφάσεων ως φυσικών νόμων. Δεν ζητώ με άλλα λόγια από κάτι ή κάποιον να μεταβληθεί, αφού «το θεωρώ» από τη «φύση» ή τον «πολιτισμό» του ή την «θρησκεία» του αμετάβλητο και «πρέπει να το σεβαστώ». Θεώρηση που αποτελεί το κοινό σημείο των συγκρουόμενων άκρων (γηγενών-μεταναστών) όπως εκπροσωπούνται από τις δυο κυρίαρχες αναγνώσεις του χθες (δεξιά-αριστερά) καθώς αυτές εισχωρούν κι επηρεάζουν επώδυνα την εντελώς καινούργια "πραγματικότητα".

Ξέρω, όπως και πολλοί/ες που ζούμε παρεμβατικά (αλλά έξω από κάθε «προστατευτικό» μαντρί) χαλώντας τα καταστροφικά αυτονόητα κάποιων σε σχέση με δικαιώματα αυτήν την τρελή εποχή που μας έλαχε (που τα απειλητικά εμέηλ -κι όχι μόνο δυστυχώς- από όλες τις σχιζοφρενής πλευρές, κάνουν παρέλαση), ότι παρόλο που το προσδόκιμο επιβίωσης μας παραμένει εξαιρετικά ισχυρό είναι μικρότερο από τους «σιωπηλούς» ή τους «οπαδούς». Βλέπετε κάθε ρητορική ή δράση που έχει ως σκοπό να επιβεβαιώσει την πολιτιστική/ιδεολογική ανωτερότητα των πομπών (πεφωτισμένων ακρο-δεξιών ή ακρο-αριστερών κ.ά.) και όχι των δεκτών, κάθε πρόσληψη της «άλλης» ταυτότητας ως μιας «ακίνητης» κατηγορίας στην οποία η κυρίαρχη (ή η μειονοτική εφόσον σέβονται κι οι δυο την Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων περισσότερο από τον «κοινοτισμό» τους) θα πρέπει μονομερώς να προσαρμοστεί, αποτελεί εξίσου δείγμα ανορθολογικής, κι αντιδιαλεκτικής, άρνησης των κοινωνικών παραμέτρων της ταυτότητας, γηγενών και μεταναστών, όπως και «φυσιολογικών» κι «αλλότριων» κάθε είδους.

Όμως είναι διαφορετικό να ζητάς να εκχωρήσουμε όλοι κι όλες ένα μέρος της ευμάρειας μας (όπως σωστά ζητούσαμε χρόνια) για τους μετανάστες ή την χώρα μας ή τον πλανήτη και διαφορετικό ένα μέρος των δικαιωμάτων μας… Εάν η πολιτική έχει αμείλικτο χαρακτήρα κάθε που αποσύρεται η ηθική κι εγκαταλείπεται στον εαυτό της, το ίδιο αμείλικτη γίνεται και η κοινωνία όταν εγκαταλείπεται από την πολιτική. Ή θα δομήσουμε με κόπο κι ως πολίτες έναν τρόπο υπεύθυνης σκέψης και δράσης μακριά από το εκτρωματικό πρόσωπο της ηγεμονίας (μα και μακριά από φθηνούς συναισθηματισμούς) ξεπερνώντας την μανιχαϊστική σκέψη που αναπαράγουμε, ή θα εξακολουθήσουμε να ανταποκρινόμαστε «στο Ανοιχτό Ερώτημα του Άλλου με την λογική της εξολόθρευσης» (Θ. Πολλάτος, Η Πολιτική Βία είναι πάντοτε φασιστική, σελ. 148-πάλι!-) συντελώντας στην τερατο-γένεση που συντελείται κι εξολοθρεύοντας στο τέλος και τον ίδιο μας τον εαυτό.

Ελένη Καρασαββίδου

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΛΕΣΧΗ

Από το Φθινόπωρο θα λειτουργήσει η Κινηματογραφική Διαδικτυακή Λέσχη της Πολυτρόπου Μούσας.
Θα περιλαμβάνει προβολές ταινιών και συζητήσεις στο Διαδίκτυο. Παράλληλα θα υπάρξουν και άλλες δράσεις για τον κινηματογράφο. Ανακοινώσεις θα γίνουν στο προσεχές μέλλον.

TO TΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ - ΕΝΑ ΠΟΙΗΜΑ ΤΟΥ GIORGIO DE CHIRICO

The Song of The Station

Giorgio de Chirico, 1912

Little station, little station, what happiness I owe you. You look around, to left, and right, also behind you. Your flags snap distractedly, why suffer; let us go in, aren't we already numerous enough? With white chalk or black coal let us trace happiness and its enigma, the enigma and its affirmation. Beneath porticoes are windows, from each window an eye looks at us, and from the depths voices call to us. The happiness of the station comes to us, and goes from us transfigured. Little station, little station, you are a divine toy. What distraught Zeus forgot you on this square-geometric and yellow-near this limpid, disturbing fountain? All your little flags crackle together under the intoxication of the luminous sky. Behind walls life proceeds like a catastrophe. What does it all matter to you? Little station, little station, what happiness I owe you. 

ΣΥΝΕΔΡΙΟ: "ΕΠΑΝΑΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ - Α' ΕΝΟΤΗΤΑ: ΠΑΠΑΤΣΩΝΗΣ, ΣΑΡΑΝΤΑΡΗΣ, ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ"

Αρχίζοντας από το Φθινόπωρο του 2011 η Πολύτροπος Μούσα σε συνεργασία με το Κέντρο Ποίησης για την Πρωτοπορία και την Διαπολιτιστικότητα προχωρεί στην δημιουργία ημερησίων συνεδρίων με πρώτη ενότητα το έργο των ποιητών Παπατσώνη, Σαραντάρη και Βαρβιτσιώτη. 

Η δεύτερη ενότητα θα αφορά τους ποιητές Σαχτούρη, Λύκο, Γκάτσο, Κακναβάτο, Βαλαωρίτη. 

Και οι δύο συνεδρίες θα γίνουν εντός του 2011, μέχρι το τέλος του χρόνου δηλαδή.

ΤΑΚΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ: Ο ΑΓΓΕΛΙΑΦΟΡΟΣ ΠΟΙΗΤΗΣ ΤΗΣ ΟΥΡΑΝΙΑΣ ΟΔΟΥ

[Παρατίθεται εδώ το σχέδιο της εισήγησής μου για τον ποιητή Τάκη Βαρβιτσιώτη]

ΤΑΚΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ

Ο ΑΓΓΕΛΙΑΦΟΡΟΣ ΠΟΙΗΤΗΣ ΤΗΣ ΟΥΡΑΝΙΑΣ ΟΔΟΥ

v v v

Η περίπτωση του Τάκη Βαρβιτσιώτη στα πεπραγμένα της Ελληνικής ποίησης είναι ιδιαίτερα σημαντική και μοναδική. Ποιητής και Ανθρωπος που προσέδωσε και στις δύο αυτές έννοιες μία ανώτερη αξία ο Βαρβιτσιώτης στάθηκε σταθερά προσηλωμένος στην καθαρή πρόοδο της ποίησης συμφιλιώνοντας αντιθέσεις, ακρότητες, ακόμη και αντιφάσεις. Στο σύντομο χρόνο που μου αναλογεί, θα προσπαθήσω να καταδείξω το ακριβές στίγμα και  κάποιες από τις ιδιαιτερότητες του έργου του τοποθετώντας το στο γραμματολογικό περιβάλλον που του αρμόζει τόσο της Νεοελληνικής όσο και της Ευρωπαικής ποίησης.

          Ο Τάκης Βαρβιτσιώτης ανήκει στους ποιητές εκείνους της Θεσσαλονίκης που αφενός παραλαμβάνουν την ποιητική του λυρικού και μεταφυσικού μονόλογου της Θεσσαλονίκης, όπως την καλλιέργησαν ποιητές σαν το Γ. Βαφόπουλο και την επεκτείνουν προσδίδοντάς την μία καθολικώτερη και πιο κοσμοπολιτική προσέγγιση και εντάσσοντας την τελικά σε μία διεθνή ποιητική προοπτική. Οι αρχικές καταβολές της ποιητικής του Βαρβιτσιώτη προέρχονται από τον Συμβολισμό, όπως μας τον σύστησαν κυρίως οι Γάλλοι Πωλ Βαλερύ, Αρθουρ Ρεμπώ και Στεφάν Μαλλαρμέ, αλλά και οι Πωλ Ελυάρ και Πιερ Ρεβερντύ μέχρι και ο Ρενέ Σαρ.

Από όλους αυτούς ο Βαρβιτσιώτης αντλεί στοιχεία με πολύ επιλεκτικό τρόπο. Δανείζεται κατ’ αρχήν τον άδολο λυρισμό του Ελυαρ και του Ρεβερντύ αλλά του προσδίδει μία ιδιαίτερη εννοιολογική βαρύτητα. Δανείζεται την ελευθερία και την αυτονομία του λόγου, την «καθαρή ποίηση» του Βαλερύ και του Μαλλαρμέ, όμως την προσαρμόζει στα Ελληνικά δεδομένα της εποχής του. Ο Ρενέ Σαρ του δίδει το πέταγμα προς ένα πιο ελεύθερο τόπο, πιο ουράνιο και πιό υποσυνείδητο ταυτόχρονα, το δώρο αυτό του Σαρ το κρατά αλλά το χρησιμοποιεί με μέτρο για να το κάνει πιο ουσιαστικό και λειτουργικό. Δανείζεται όμως και από τον Βερλαίν και κυρίως τον Μπωντλαίρ την πολυχρωμία και την συναισθηματική μουσικότητα που συνενώνει το επίγειο με το αφηρημένο. Ακόμη και ο Απολλιναίρ δίνει φτερά στη φαντασία του Βαρβιτσιώτη και την οδηγεί κοντύτερα σε πιο ανοίκειους τόπους.

Γαλλικές όμως επιρροές θα δεχτεί κι από δύο άλλους, τον Πώλ Κλωντέλ και τον Σαιντ-Τζων Πέρς. Από τον Κλωντέλ θα πάρει την ελευθερία να μιλάει για θέματα που είναι –υποτίθεται—θρησκευτικά και από τον Πέρς την σύνθετη φιλοσοφική ματιά που απλώνεται προς διάφορες κατευθύνσεις ακόμη και σε πιο απόμακρες περιοχές του λυρικού λόγου, όπως είναι η προσωπική ύπαρξη και η μουσικότητα του λόγου. Εδώ πρέπει να πώ ότι είναι αξιοσημείωτος ο τρόπος με τον οποίο ο Βαρβιτσιώτης ελίσσεται μέσα από όλες αυτές τις επιρροές. Κινείται πολύ επιλεκτικά και δημιουργικά έχοντας πάντοτε ως γνώμονα την Ελληνική αισθαντικότητα με μία όμως κοσμοπολιτική διάσταση.

Πέρα από τις Γαλλικές επιρροές ο Βαρβιτσιώτης επηρεάζεται και από ποιητές, όπως είναι ο Λόρκα, ο Παζ, ο Μπόρχες, ο Χιμένεθ,  ο Ουγγαρέττι, ο Μοντάλε και ο Ελιοτ. Ο Λόρκα και ο παζ του δίνουν την ελευθερία του συναισθήματος και του ονείρου, ο Ουγγαρέττι και ο Μοντάλε τον αιθέριο κι ελλειπτικό, σχεδόν μινιμαλιστικό, τρόπο να προσεγγίζει την ποιητική γλώσσα, καλύτερα, να προσεγγίσει «τη δομή του άρρητου και του άλεκτου». Σ’ αυτό το ζήτημα ειδικά ο Βαρβιτσιώτης είναι ένας αληθινός αρχιτέκτονας, αφού αξιοποιεί και στοιχεία από τον Περς και τον Σαρ. Χρειάζεται μία σε βάθος ανάλυση για να καταλάβουμε τα συστατικά της ποίησής του. Είναι από τους ελάχιστους νεοέλληνες ποιητές που αξιοποιεί τέτοιο πλούτο και φτιάχνει τελικά μία ποίηση που είναι ταυτόχρονα Ελληνική και σύγχρονη για την εποχή του.

Όσον αφορά τον Ελιοτ και τον Κλωντέλ, αυτοί του ανοίγουν το δρόμο για ένα θρησκευτικό ποιητικό μοντερνισμό στα πλαίσια ενός μεταφυσικού ανθρωπισμού πίσω από το οποίο βρίσκεται και η φιλοσοφία του Κίρκεγκωρ, όπως και η προδρομική ποίηση του Ρίλκε και του Νοβάλις,  στον Βαρβιτσιώτη όμως αυτό μεταπλάθεται σ’ ένα μεταθρησκευτικό οραματικό αίτημα, δηλαδή δεν βλέπουμε θέματα πίστης και θεσμικότητας που συναντούμε στον Ελιοτ, αυτά μεταπλάθονται σ’ έναν αγώνα εσωτερικής λύτρωσης μέσω της ομορφιάς και της αισθητικής. Μεταφέρει ακόμη ο Βαρβιτσιώτης στην ποίησή του ένα πιο μαγικό περιρρέον αίσθημα, μία ατμόσφαιρα πιο μαγική που πηγάζει από τον Εντγκαρ Αλλαν Πόε, τον Κήτς και τον Σέλλευ μέχρι και τον Ντύλαν Τόμας.

Μέσα σ’ όλο αυτό το πλαίσιο επιρροών και προκλήσεων από την Ευρωπαική ποίηση κατάφερε ο Βαρβιτσιώτης να δώσει το δικό του στίγμα που είναι πιο Μεσογειακό, δηλαδή πιο φωτεινό και συμφιλιωτικό και ειρηνικό, ένα μήνυμα αγάπης και ανθρωπισμού, υπερβαίνοντας τις αντιθέσεις σχολών και ρευμάτων που ήταν τόσο έντονα στην Ευρωπαική ποίηση. Ο Μεσογειακός μοντερνισμός σε όλα τα δείγματα του που έχουμε, Ντε Κίρικο και κίνημα της «Μεταφυσικής Τέχνης», Ελληνικός και Ισπανικός Σουρεαλισμός, Εγγονόπουλος, Γκάτσος, Λόρκα, Ουγγαρέττι κλπ., είναι πιο ανθρωπιστικός και ειρηνικός. Σ΄αυτό το κλίμα του Μεσογειακού μοντερνισμού προσχωρεί και ο Βαρβιτσιώτης.

Στην Ελληνική ποίηση ο Βαρβιτσιώτης συνενώνει τον ανανεωμένο και μεταφυσικό λυρικό λόγο της γενιάς του ΄30 και κυρίως του Σαραντάρη, του Παπατσώνη και του Βαφόπουλου με τον μεταπολεμικό υπαρξιακό λυρισμό στον οποίο γίνεται πρωτοπόρος μαζί με άλλους, όπως ο Γ. Θέμελης. Η υπαρξιακή αγωνία και η λυρική μεταφυσική του μονολόγου, όπως εκφράζεται με ποικίλους τρόπους από τον μοντερνισμό της Θεσσαλονίκης τον ξεχωρίζει από την γενιά του ΄30 του Ελύτη, του Σεφέρη, του Ρίτσου, του Γκάτσου και άλλων.

Στην εξωστρεφή Ελληνικότητα του εθνικού μοντερνισμού της Αθηναικής Γενιάς του ΄30 ο Βαρβιτσιώτης αντιπαραθέτει μία εσωστρεφή ετασική και μυστικόπνοη ποίηση που δοκιμάζεται πάνω σε άλλες σταθερές της Ελληνικής γλώσσας από εκείνες που υπέδειξαν ο Σεφέρης, ο Ελύτης και ο Ρίτσος. Ο Γ.  Σαραντάρης παρέμεινε ο πιο συγγενικός του ποιητής και ακολουθεί πιο πίσω ο Παπατσώνης. Η ονειρική διάσταση όπως την βρίσκουμε σε μερικά διηγήματα του Αλεξ. Παπαδιαμάντη, η ουρανία οδός του Σαραντάρη και ο εσωτερικός μυστικός διάκοσμος του Παπατσώνη διαμορφώνουν το κλίμα μέσα στο οποίο θα κινηθεί ο Βαρβιτσιώτης. Με τον «Ταπεινό Αίνο προς την Παρθένο Μαρία» όμως επιστρέφει προς την Ελληνική παράδοση.

Η κληρονομιά την οποία μας άφησε είναι η υπεργήινη ανάταξη του ποιητικού υποκειμένου προς τα ουράνια, που τόσο πολύ έχει ποδοπατήσει η σημερινή μας εποχή. Υπερασπίστηκε τον αγώνα του υποκειμένου ανάμεσα στο εδώ και στο μετέπειτα μυημένος στον μυστικό χριστιανισμό και σε μια μετα-θρησκευτική ανθρωπιστική συνειδητότητα του μεταπολεμικού ανθρώπου πιστεύοντας σε μία ανώτερη πνευματική και αλληλέγγυα κοινωνία. Επέλεξε την Απολλώνεια στάση της πάνσοφης σιωπής και του κρείτονος σιγάν για να μιλήσει για εκκωφαντικές αλήθειες σ’ ένα μεταπολεμικό θορυβώδη κόσμο.

Ποιητής απεσπασμένος από την Ουρανία Οδό, άγγελος της αγαθότητας και της καλωσύνης, διαμεσολαβητής ανάμεσα στο υπέργειο και το ουράνιο, ευαγγελίζεται έναν κόσμο ανάσταση ψυχής και μεταμορφωμένο από τα πάθη. Το όνειρο είναι η αφετηρία και ο τελικός σταθμός όπου ξαναγυρίζει αφού κάνει το μεγάλο Απολλώνειο ταξείδι στην μουσική και την αισθητική. Και σ’ αυτό το συμπέρασμα θα κατέληγαν πιστεύω σχεδόν όλοι όσοι μελέτησαν το έργο του από τον Αναστάσιο Γιανναρά, τον Κώστα Στεργιόπουλο, τον Αντρέα Καραντώνη μέχρι και τον Δημ. Τσάκωνα. Όσον αφορά τη μουσικότητα και την εικονοποιία του που είναι τόσο διάχυτες ωστο έργο του, παρατηρούμε ότι ασφαλώς αντανακλούν μία ιμπρεσσιονιστική διάθεση αρχικά που εκφράζεται ως αίσθημα για να απλωθεί όμως πάνω στο χαρτί μ’ ένα πιο σύνθετο συγκοπτώμενο εξπρεσσιονιστικό τρόπο, όπου κυριαρχεί η φιλοσοφική αφαίρεση. 

Τάκης Βαρβιτσιώτης, Επιτάφιος (Θυμούμαι του μόχθου της σποράς την εποχή...)

Θυμούμαι του μόχθου της σποράς την εποχή
Σέρνει το αμαξάκι της η βροχή
Η ομίχλη ανάβει τις λάμπες
Ναυάγια πνιγμένα αστέρια
Μες στις καμπάνες θαμμένοι αποχαιρετισμοί

Μα κάπου ένας άνεμος
Αναδεύει τα φρύγανα

Εκείνοι που χλεύασαν το φως
Χάθηκαν κάτω από τη γη

Εκείνες που έκλαιγαν
Νιώθουνε μέσα τους ν' αναρριγεί
Το βλέφαρο της χαραυγής

Κάποια ρωγμή ουρανού
Χείλη κρεμασμένα
Που ονειρεύονται ρυάκια

Ανθίζουν κιόλας οι σταυροί

Τα φωτοστέφανα έκρυψαν
Μέσα στο χιόνι τα δάκρυά τους

Και τι θα πείτε για τις λεμονιές
Και τι θα πείτε για τα πορτοκάλια
Όταν φορέσουνε τα γιορτινά τους τα Χριστούγεννα

Μάγοι κι αρνάκια
Θα ξανασμίξουν τα χνώτα τους
Για να ζεστάνουν το άστρο
Πάντα ίδιο
Και πάντα καινούργιο
Που τώρα κείτεται νεκρό

Από τη συλλογή Επιτάφιος